İsveç’in NATO’ya iştirak yolunda Ankara üzerindeki diplomatik baskıyı artırma planlarına, başşehir Stockholm’de gerçekleşen ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı gaye aldığı belirtilen aksiyon Kıymetli bir ket vurdu.
“PKK/YPG” tarafından düzenlendiği belirtilen aksiyona Misli reaksiyon veren Ankara, Bülent Keneş’in iadesinin reddedilmesi akabinde gelen bu olayın İsveç hükümetinin “terörle mücadele” konusunda şimdi kâfi adımları atmadığını gösterdiği kanaatinde.
Ankara’da yapılan değerlendirmeler, seçim sürecindeki hükümetin bu şartlarda İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka iştirak onayını vermesinin zorlaştığına işaret ediyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal teşebbüsünün akabinde tarafsızlık siyasetlerini bırakıp NATO’ya girme müracaatında bulunan İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka tam Üye olarak iştirakine 30 ülkeden yalnızca Türkiye ve Macaristan şimdi meclis onayını vermedi.
NATO ve AB içerisinde farklı tavrıyla dikkat çeken Başbakan Viktor Orban liderliğindeki Macaristan’ın teknik nedenlerle ertelediği onay sürecini Şubat ayında tamamlaması öngörülüyor.
İsveç ve Finlandiya’nın “terörle mücadele” konusunda Gerekli işbirliği seviyesine şimdi gelmediğini kaydeden Türkiye’nin ise onay sürecini ne Vakit tamamlayacağı bilinmiyor.
Ancak Stockholm’de 11 Ocak’ta gerçekleşen ve Erdoğan’ı gaye Meydan aksiyon, Laf konusu onay sürecinin birkaç ay sonra yapılacak cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinden Evvel olması mümkünlüğünü azaltmış görünüyor.
Bu aksiyonun, İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka iştirak için Türkiye ile mutabakat muhtırası imzaladığı Haziran 2022’den bu yana PKK sempatizanlarının gerçekleştirdiği en Aka ve ses getiren şovlarından biri olduğu bedellendiriliyor. Şovda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın maketinin ayaklarından asılmış bir formda kullanılmasına Ankara Misli reaksiyon gösterdi.
Ankara’nın Stockholm’den iki talebi
Türkiye birinci yansısını Dışişleri Bakanlığı’na çağrılan İsveç’in Ankara Büyükelçisi Staffan Herrström’e verdi. Dışişleri kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran, görüşme sırasında bu aksiyonun şiddetle kınandığı Büyükelçi Herrström’e iletildi ve tıpkı vakitte iki talepte bulunulduğu belirtildi.
Ankara, bu hareketin İsveç’in üçlü mutabakat metninde yer Meydan taahhütlerin Aleni bir ihlali olduğunu, münasebetiyle tekrarına müsaade verilmemesi talebinin yanı Dizi aksiyonu gerçekleştiren faillere karşı Gerekli süreçlerin yapılması beklentisini de Stockholm’e iletti. Yani Ankara açısından bu harekette yer Meydan bireylere karşı atılacak adımlar da İsveç’in ittifaka iştirak sürecinde mutabakat metninde yer Meydan ögeleri ne kadar karşıladığına ait bir gösterge olacak.
Dışişleri’nin reaksiyonunun yanı Dizi hem kabine üyeleri hem de üst seviye cumhurbaşkanlığı yetkilileri de İsveç’teki şova Misli reaksiyon verdiler.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, İrtibat Lideri Fahrettin Altun açıklamalarında İsveç’in verdiği kelamları tutması gerektiğini ilettiler.
Altun’un bildirisinde yer Meydan “İsveç, 70 yıldır üyesi olduğumuz NATO’ya girmek istiyorsa Madrid’de verdiği kelamları tutmalıdır. Bu hususta Türkiye’nin rastgele bir Ödün vermesini beklemek boşuna olacaktır. PKK terör örgütünün Stockholm’de İsveç hükümetine bu biçimde Saha okuması, İsveçli yetkililerin nihayet günlerde sav ettikleri üzere terörle çabada Gerekli adımları atmadığının ispatıdır,” sözleri Ankara’nın bu aksiyonun akabinde İsveç’in ittifaka iştirakine ait Olumsuz yaklaşımını göstermesi bakımından kıymetli.
Altun, ayrıyeten, açıklamasında İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’un 12 Ocak’ta ittifaka iştirak müzakerelerinin güzel gittiğine ait yaptığı açıklamanın Ankara’da bir karşılığı olmadığını da ortaya koydu.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da açıklamalarıyla aksiyona reaksiyon gösterdiler. eşitlik ve Kalkınma Partisi Sözcüsü Ömer Çelik de bu türlü bir hareketi engellemeyen İsveç’in NATO savunmasına nasıl katkı vereceğinin sorgulandığını kaydederek, İsveç’in ittifaka üyeliği konusunda Olumsuz bir çerçeve çizdi.
Bundan sonra ne olacak?
İsveç ve Finlandiya ile Birlikte batı ülkelerinin Temel gayesi bu iki İskandinav ülkesinin bir Lahza Evvel ittifaka katılmaları ve Rusya’ya giderek artan bir sesle birlik iletisi vermek. Bunun için Türkiye’den onay sürecini tamamlamasını isteyen bu ülkeler, TBMM’nin seçimler için kapanmasından Evvel Gerekli süreci tamamlamasını istiyorlar.
NATO genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve öteki yetkililer, İsveç ve Finlandiya’nın protokolde ögeleri yerine getirdiklerinden emin oldukları bildirisini her fırsatta vermeye dikkat ediyorlar. Ankara ile işbirliğini daha da artırmak isteyen İsveç de, Savunma Bakanı Pal Jonson’u ileriki günlerde Savunma Bakanı Hulusi Akar ile görüşmek üzere Ankara’ya göndermeyi planlıyordu. Tekrar misal formda İsveç ve Finlandiya meclis liderlerinin da Türkiye’ye gitmeleri öngörülüyordu. Lakin TBMM Lideri Mustafa Şentop, İsveç Parlamento Lideri Andreas Norlenin 17 Ocak’ta yapacağı ziyareti iptal ettiğini bildirdi.
İsveç Savunma Bakanı’nın aslında Aralık ayı sonunda Ankara’ya gelmesi bekleniyordu. lakin o ziyaret İsveç mahkemelerinin Gülen hareketi mensubu Bülent Keneş’in iadesini reddetmesi üzerine Ocak ayına sarkmıştı.
İsveç’te yeni işbaşına gelen Kristersson hükümetinin Olumlu bir havayla ilerleme gösterdiğini kaydeden Ankara açısından Keneş’in iadesinin reddedilmesi “olumlu havanın zehirlenmesi” olarak değerlendirilmişti. İki ülke ortasında yaşanan nihayet olayın krizi derinleştirdiği Ankara’daki yetkililerce lisana getirildi.
Ankara’nın kararı ancak ziyan verir
Bu nihayet gelişme öncesinde Ankara’daki diplomatik kaynaklarca yapılan değerlendirmelerde, İsveç ve Finlandiya’yla ilgili onay sürecinin kısa müddette tamamlanması için Türkiye ile yakın temas içinde kalınması, lakin kamuoyu önünde hükümeti güç duruma sokacak bir baskının yapılmaması yolu öne çıkıyordu.
Hükümetin onay sürecini seçim sonrasına bırakmasının İsveç ve Finlandiya’nın 11-12 Temmuz’da Litvanya’da düzenlenecek NATO Önderler Zirvesi’ne tam Üye olarak katılmalarını engelleyebileceği derdi da lisana getiriliyordu. Bu durumun Ankara’nın batı ile bağlantılarına ziyan verebileceği de belirtiliyordu.
ABD: İsveç Mümkün olan en erken tarihte katılmalı
Bu nedenle seçim sürecindeki Türk hükümeti ile kamuoyu önünde tartışmaya girmek ve tansiyonu yükseltmek istemeyen Batılı ülkeler, telkin ve davetlerini ikili görüşmelerde ve tonu yükseltmeden yapmaya dikkat ediyorlar. Kaynaklara nazaran bu bahiste en Değerli görüşmelerden biri 18 Ocak’ta Washington’da Türkiye-ABD Stratejik Düzenek toplantısı olacak.
Bu toplantıda Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in ele alacakları Değerli bahis başlıkları ortasında iki İskandinav ülkesinin ittifaka iştiraki konusu da yer alacak.
ABD’den bu mevzuda en nihayet İzah 9 Ocak günü Dışişleri Bakanlığı sözcülüğünden yapıldı. ABD-İsveç Savunma İşbirliği Muahedesi müzakerelerinin başlaması vesilesiyle yapılan yazılı açıklamada, İsveç’in NATO’nun değerli bir ortağı olduğu kaydedildi ve “ABD, İsveç’in NATO ittifakına katılmasını büsbütün desteklemektedir ve Muhtemel olan erken tarihte iştirakini dört gözle beklemektedir” tabirine yer verildi.
Stockholm’de nihayet yapılan hareketin Washington’un davetlerini nasıl etkileyeceği istikbal hafta yapılacak görüşmelerde ortaya çıkacak.
Yorum Yok