Geçtiğimiz Mart ayında Hollanda’da gerçekleşen eyalet parlamentosu ve senato seçimleri genç siyasi parti Çiftçi Vatandaş devinim Partisi’nin (BBB)zaferiyle sonuçlandı. BBB, yaklaşık 4 Yıl Evvel toplumun Değerli bir oranını oluşturan çiftçileri, çiftçilerin haklarını ve ülkedeki tarım özgürlüklerini savunmak emeliyle kuruldu. Partinin öncelikli planlarından biri, hükümetin merkezi Etraf siyaseti olan azot planına reaksiyon göstermekti. Popülist fikir, hükümetlerin ve seçkin tabakanın Amele kesiti üzerinde kurduğu baskının geçersiz sayılabilecek nedenlerle normlaştırıldığı argümanını öne sürer – iklim krizine karşı alınan aksiyonlar de sıklıkla bu çerçevede değerlendirildi. Bu bağlamda, popülist siyasetin öncelikli sloganlarından biri bu seçim genelinde doğrulanmış, Hollanda özelinde örneklenmiş oldu. BBB’nin siyasi hareketi İslam tersi politik görüşüyle bilinen Geert Wilders tarafından da desteklenmişti. Pekala, Polonya, Amerika, Fransa üzere ülkelerin siyasilerinden dayanak Meydan bu devinim Hollanda ve batı Avrupa için ne manaya gelir? Popülizmin Avrupa özelinde yaygınlaşması bize nasıl bir geleceği işaret eder?
Hollanda dünyanın ikinci en Aka tarım bölümüne sahip; BBB’ye nazaran bu hükümet için çiftçileri dinlemek ve varlıklarını önemsemek için kâfi bir neden olmalı. Seçim sonrası, partinin kurucu başkanlarından Caroline van der Plas basına, “Bizi yok sayamazlardı. Artık bu kesinleşti” şeklinde bir İzah yapmıştı. Çiftçilerin öfkesi, bahsettiğim üzere, Hollanda hükümetinin iklim krizi kapsamında önceliğe aldığı azot planına dayanıyor. Hollanda hükümeti azot planı kapsamında, 2030 yılına dek Natura 2000 bölgelerindeki azot emisyonunu yüzde 74’ün altına çekilmesini hedeflemişti. Avrupa Kurulu tarafından habitatı korumak hedefiyle planlanan Natura 2000 bölgeleri, AB kara alanının yüzde 18’i ve deniz alanının yüzde 8’inden fazlasını kapsıyor. Azot salınımına yüksek oranda sera gazları ve hayvan gübresinin yol açtığını tespit eden Mark Rutte liderliğindeki Hollanda hükümeti, ülke genelinde yaklaşık 3000 tarım alanını kapatma planını öne sürmüştü.
Kapatılacak tarım alanlarının sahiplerine topraklarının mali kıymetinin yaklaşık yüzde 120 üstünde bir tazminat Teklif edilecekti. Bu plan 2022 yazından bu yana ülkede protestolarla karşılandı. Eyalet seçimi sonuçlanana dek Hollanda çiftçileri, ülke bayraklarını çiftliklerine Aksi asmıştı.
Görüldüğü üzere, yaşanılan bu durum, ekonomik bir kaygıdan daha Çok fikri ve manevi bir Kaygı ortamı doğurdu. Azot salınımına dair bilimsel makalelerin ve Çeşitli raporların bariz şovlarına karşın, ülkede tarımla uğraşan bütün çalışanların zati tabiata hassas olduğuna dayanan bir telaffuz yaratılıyor. BBB, onları yok saymanın kimseye bir yarar sağlamayacağını pek Fazla Kez belirtti. Ülkenin solunu temsil eden Yeşiller Partisi (Groenlinks) ve Emekçi Partisi (PvDA) ise hükümetin bahsedilen azot planını destekleyenler ortasında.
Hollanda hükümetinin Etraf siyaseti bu kapsamda, ‘sıradan vatandaşın üzerine kurulan bir baskı, taşranın yok edilişi’ üzere distopik bir bağlamda yorumlanıyor. BBB partisinin siyasi atılımı çerçevesinde, popülist niyetin merkez tezlerinden olan ‘elitin sıradana olan kibri’ bir Sefer daha çiftçiler gözünde onaylanmış oluyor. İşin en Enteresan tarafı, ülkede bahsi geçen, çıkarlarının savunulduğu argüman edilen bu seçkin tabakayı baskın sol partilerin temsil etmesi olabilir.
Popülizm ve demokratik elitizm akımlarının ortak istikametlerinden biri, ikisinin de neredeyse hiçbir Vakit politik partilerin kendileri tarafından kullanılmıyor olması. Ama bu ikilinin çelişkisi birbirlerinin varlığını doğrular bir güce sahip. Uzun bir müddettir, Siyaset biliminde popülist-elit paradoksu olarak kavramlaştırılan bu döngüde iklim krizi bariz bir rol oynuyor. Hollanda özelinde gördüğümüz seçim ve sonrası sosyo-politik durum bunun bariz bir örneği: iklim krizini elitist bir sorun olarak yansıtan popülist algı ‘sıradan vatandaşı’ desteklediğini söylüyor. Emekçinin ve köylünün korunması savaşı haline gelen seçimlerde, yüzde 61 ile nihayet 30 yılın en yüksek seçim iştirak oranına ulaşıldı. Yüksek iştirak oranında var hükümete olan Düş kırıklıklarını lisana getirmek için protesto oyu olarak BBB’ye oy veren gençler de bulunuyor. Merkez liberal D66’ının lideri Sigrid Kaag bu seçimi bir demokrasi şenliği olarak isimlendirdi.
BBB’nin siyasi hareketi, dünya çapında siyasetçilerden dayanak toplamıştı. Fransız sağın temsilcisi Ulusal Cephe’nin kurucularından Marine Le Pen, Hollanda hükümetinin Etraf siyasetini “iklim zorbalığı” olarak adlandıranlardandı. Eski ABD Lideri Donald Trump yakın geçmişte Hollanda çiftçilerinin protestoları hakkında, “Hollanda’daki çiftçiler, Hollanda hükümetinin iklim zulmüne cesurca karşı çıkıyorlar” demişti. Trump’ın deyişiyle, sağ hareket, “iklim fanatiklerine” karşıydı. Günbegün bütün canlılar için daha Aka bir tehlike haline gelen iklim krizi, bir futbol maçının beklenmedik sonucuyla eş tutulamaz. Hollanda Yeşilleri Groenlinks’in başkanı Jesse Klavers, hükümetlerin Etraf siyasetlerinde daha hırslı olmak zorunda olduklarını söylemişti
Avrupa Kurulu Lideri Charles Michel’e ilişkin olduğu argüman edilen absürt Özel jet masrafları, 1988 yılından bu yana dünya çapında en yüksek sera gazı salınımından yükümlü 100 şirket ortasında olan Shell’in kar oranı üzere gerçekler göz önüne alındığında çiftçinin yuvası haline geldiğini söylediği çiftliğini korumak istemesi size Tuhaf geliyor mu? Popülist telaffuz Mevcut olan örgünün üstündeki kaçık ilmeklere kanca atarak ayakta kalıyor – Trump’ın 2018’deki North Dakota’da yaptığı bir mitingde geçen bir noktayı hatırlayalım:
“Nefret ediyorum: Bu beşerlerle tanıştım, kendilerine seçkin diyorlar. Bizim daha Fazla paramız, daha ‘çok’ beynimiz, daha hoş yatlarımız var; biz onlardan daha akıllıyız, ancak onlar kendilerine seçkin diyorlar. Siz elitsiniz, biz elitiz. Hatta, bundan sonra kendimize, muhteşem seçkin diyelim.”
Şeytanlaştırılmış, varlığı meçhul ve karakteri belirlenmemiş bir hayalet seçkin tabakanın karşısında, kendini Alelade vatandaşla Yan yana koyuyor Trump; Yan yana koymakla kalmıyor, yeni bir zümre oluşturuyor. Popülist iktidarların takibinde, ülkelerde sarsıcı sosyolojik değişimlerin yaşanması bu noktayla bağdaştırılabilir. Mart 2023 itibariyle, Forbes mecmuasının istatistiklerine nazaran, Trump’ın serveti 2,5 milyar dolar civarında. Alelade Amerikan vatandaşı için bir Düş olan yat sahipliği, popülist retorik sayesinde yakın gelecekte erişilebilir bir amaca, ‘yeni elitle’ bir ortak noktaya dönüşüyor. Bir manada, Trump bu kalabalığın kurtarıcısı, başkanı, yeni bir istikbal kelamı veren aile babası oluyor. Yeni bir seçkin, muhteşem bir seçkin. Sürdürülebilirliğin faal bir halde sorgulanmadığı bu telaffuzda, aslında Yeniden merkez noktaya yerden yere vurulan o demokrat seçkinlerin bedelleri yerleştiriliyor. Yalın cebirde X ve Y’yi topladığınızda Z elde edilir. X ve Y’nin yeri değişebilir, Lakin Sonuç Tekrar Z kalır.
Peki, mitinglerde orta yahut alt Sınıf halkla yeni bir seçkin yaratmayı hedefleyen Trump, iktidara geldiğinde ne oldu? Getirilen yeni poliçeler çoğunlukla Türlü bölümlerde özelleştirmeye gidilmesine ve Güçlü zümrenin vergi indiriminden yararlanmasına yol açtı. Polonya, Türkiye üzere ülkelerde nihayet 10 yılda gerçekleşen sosyo-politik değişim bu bağlamda yorumlanabilir.
‘Biz’ ve ‘siz’ siyasetinden yararlanan Siyaset alanlarında, bu isimlerin kimler olacağının lider tarafından belirlendiğini görüyoruz. Başkanın karakteri, sosyetenin aşikâr sınıfının gereksinim duyduğu istikamette şekilleniyor. Ortamızdan biri, bir kurtarıcı, her manasıyla yönetici bir Denetim düzeneği haline geliyor. Riskin özü de burada. İklim krizini öne Meydan Hollanda Emekçi Partisi destekçileri mi seçkin, yoksa Trump’ın ondan daha ‘çirkin’ yatlara sahip düşmanları mı? Biz ve siz olmak, rastgele bir noktada huzur getirebilir mi? Hollanda demokrasinin faal olarak muvaffakiyetle işlediği, Anlatım özgürlüğünün birinci planda olduğu bir ülke; popülizmin gidebileceği yol epey kısıtlı. Ama Türkiye üzere büyüyen ülkeler, milliyetçi iktisat ve kurtarıcı lider hayalinde geleceğini büsbütün değiştirebilir. Popülizm, bir ideolojiden daha Fazla toplumun aşikâr bir kısmının duymak istediği retoriği temsil ediyor. diyar özelinde değişen merkez zümreler, nadiren duydukları kelamların karşılığını alabiliyor.
İklim krizi ve gibisi birincil uğraşları ikincil sıraya taşımanın bedelini sadece bizim değil, nesillerin ödeyeceği pek Fazla Defa kanıtlanmış bilimsel bir gerçek. Artık, Hollanda hükümetini iklim krizi çabasında daha güçlü bir yol bekliyor; istikbal aylar hükümet tarafından belirtildiği üzere yüksek Ehemmiyet taşıyor.
Ve işin Enteresan tarafı, biz ve siz, semantik ve fizikî ölçütte içinde sen olmadan varlığını sürdüremiyor.
Hollanda Yeşilleri’nin lideri Klavers, geçtiğimiz ay yaptığı bir konuşmada açıkça belirtmişti: “Sabrımız tükendi (…) burada iki zıt dünya vizyonu görebilirsiniz: sol ve sağ.” O denli ya, ortadaki keskin Fark ise pek Fazla Kez yıkımı güçlendirdi. Popülist rüzgârın geçtiği pek Fazla limanda benzeri bir yorgunluk hali: yıkkın kıyının bıkkın ortasında sen ve ben, Yine birbirimize yeteceğiz.
Yorum Yok