Asya Robins
BBC Türkçe
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2 Mayıs’ta Konya mitinginde yaptığı açıklamada Şırnak’ta bulunan Gabar Dağı bölgesinde, günlük 100 bin varillik üretim kapasitesine sahip yeni bir petrol rezervi keşfedildiğini duyurdu.
Türkiye’nin artık güçte dışa bağımlı olmayacağını, güç ihraç eder hale geleceğini söyleyen Erdoğan, rezervin Türkiye’nin günlük petrol tüketiminin 10’da 1’ini Biricik başına karşılayacağını ve birinci kuyudan alınan petrolün şimdiden işlenmek üzere rafinerilere sevk edildiğini söyledi.
Erdoğan, “Daha Evvel petrol yok diye üzerine beton dökülen kuyulardan, terör nedeniyle terk edilmek zorunda kalınan bölgelerden artık petrol üretmeye başladık. Dünyada karada yapılan en Aka 10 keşiften birini geçen sene Türkiye olarak biz gerçekleştirdik, ülkemizin 5-6 Yıl evvelki günlük üretimini iki katına çıkararak günlük 80 bin varile ulaştırdık.” diye konuştu.
Şehit Aybüke Yalçın ismi verilen alanda Türkiye’nin tamamında üretilenden daha Çok petrol sağlanacağını ve Yekün günlük üretimin 180 bin varile yükseleceğini söyleyen Erdoğan, “2.600 metre derinlikte bulduğumuz petrolü, bölgede açacağımız 100 kuyu ile günde 100 bin varillik üretim kapasitesiyle çıkartabileceğiz. Ülkemizin güç bağımsızlığı yolunda yeni bir adım atıyoruz” dedi.
Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı (TPAO) ise 3 Mayıs’ta yaptığı yazılı açıklamada, “Cudi-Gabar’daki keşif yaklaşık 1 milyar varil yerinde petrol içermektedir. Önümüzdeki devirde art arda tespit kuyuları kazarak ve kuyu testleri icra ederek 2023’ün sonuna kadar alan Geliştirme Planını sonlandırmayı hedeflemekteyiz” dedi.
Peki bu rezerv hakkında neler biliniyor, günlük 100 bin varil üretimi maksadı için uzmanlar ne diyor?
Türkiye’nin petrol üretimi ve tüketimi
Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Türkiye’nin gücünün yüzde 70’ini ithal ettiğini, yalnızca geçtiğimiz Yıl başta petrol ve doğal gaz olmak üzere güç ithalatı için yaklaşık 95 milyar dolarlık bir fatura ödediğini söyledi.
Dünyada gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere dair bilgi ve tahlil sağlayan CEIC datalarına nazaran 2021 yılında Türkiye’nin günlük petrol tüketimi 939 bin varildi.
Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanı Dönmez’in Aralık ayında Twitter üzerinden yaptığı paylaşıma nazaran 2022 yılının nihayet gününde Türkiye’nin günlük petrol üretimi ise 66 bin 639 varildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise yaptığı açıklamada günlük üretimin günlük 80 bin varile ulaştığını öne sürdü.
Her ihtimalde Türkiye’de tüketilen petrolün en Çok yüzde 8’i Türkiye’de üretiliyor.
Erdoğan’ın açıklamasına nazaran günlük toplamda 180 bin varile ulaşılacak. Bu durumda bu Oran yaklaşık yüzde 19’a yükselecek.
Türkiye’de kullanılan petrolün Geri kalanı ithal ediyor. İthalatta en Aka hisseler sırasıyla Irak, Rusya ve Kazakistan’a ilişkin.
Gabar Dağı keşifleri
Şehit Aybüke Yalçın alanı, Şırnak vilayetine bağlı Gabar Dağı’nda yer alıyor.
100 kuyudan günlük 100 bin varillik üretimin hedeflendiği alandaki çalışmalar Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığınca (TPAO) yürütülüyor.
Gabar Dağı’nda, Aralık 2022’de 150 milyon varillik net petrol rezervine sahip Şehit Esma Çevik isimli bir Öbür sahanın keşfedildiği ve günde 10 bin varillik petrol üretiminin 2023 yılı sonuna kadar 25 bin varile yükseleceği bildirilmişti.
3 Mayıs tarihli açıklamasında TPAO, bu sahanın 7 kilometre şimal doğusunda ve Cizre’nin 20 kilometre şimal batısında yer Meydan Şehit Aybüke Yalçın alanının ise yaklaşık 1 milyar varil yerinde petrol içerdiğini duyurdu.
Sahada 2.770 metre derinlikteki sondaj çalışmalarının tamamlandığını belirten TPAO, bunun Türkiye’de kara alanlarında şimdiye kadar yapılan en Aka keşif olduğunu ve 2023’ün ikinci yarısında alandaki petrolü taşıyacak boru sınırının kurulacağını söyledi.
100 kuyudan 100 bin varil üretim amacına ulaşmak Muhtemel mü?
Şehit Aybüke Yalçın alanında kazılacak 100 kuyudan günlük 100 bin varil petrol üretim kelamı verildi.
BBC Türkçe’ye konuşan Petrol Mühendisleri Odası (PMO) Lideri İnanç Alptuğ Hıdıroğlu, sahanın içinde barındırdığı Yekün petrol ölçüsünün yapılacak alan geliştirme çalışmalarıyla netlik kazanacağını söylüyor:
“İlk petrolün bulunduğu kuyu keşfedildi. Bundan sonraki alan geliştirme sürecinde bu kuyunun belirli uzaklıkta sağına, soluna, önüne, ardına kuyular kazılmaya başlanır ve ne kadar petrol alınabileceği daha net ortaya çıkar.
“Yapılan bu geliştirme çalışmalarıyla bulunan rezervuardaki petrolün ölçüsünün netlik kazanması Mümkün olur. Bundan sonra da üretim planlaması yapılır. Petrolün en verimli formda alınması için çalışmalar gerçekleştirilir.”
BBC Türkçe’ye konuşan güç siyasetleri uzmanı Necdet Pamir ise şimdi keşif etabındaki alanda, bir kuyu üzerinden yapılan günlük 100 bin varil üretim açıklamasının hakikat olmadığını savunuyor.
Bir petrol alanı keşfinin akabinde birinci evrede tespit kuyuları açılarak testler yapılması gerektiğini belirten Pamir, akabinde rezerv kestirimi yapılacağını ve bu rezervin ne kadarının üretilebileceğinin tespit edilmesi gerektiğini söylüyor.
Daha sonra çalışmalara devam etmenin ekonomik olup olmadığına bakılması gerektiğini söyleyen Pamir, şu anda yalnızca bulgu üzerinden, “seçime yönelik, çabukla ve bilime alışılmamış bir şekilde” rezerv açıklaması yapıldığını belirtiyor.
Bir alanda hiçbir Vakit petrolün tamamının üretilemediğini, bir kısmının kesinlikle aşağıda kaldığını belirten Pamir, en âlâ şartlarda petrolün yüzde 30’unun alınabileceği Şehit Aybüke Yalçın alanında yüzde 60’lık üretim istikametindeki açıklamaların yanlış olduğunu söylüyor.
Pamir, “Örneğin batı Raman alanının yerinde petrol ölçüsü 2 milyar varil. Türkiye’nin en Aka petrol alanı. ancak petrol o kadar ağır ki, asfalt üzere. Olağan üretim sistemleriyle bunun lakin yüzde 1,5’luk kısmını alabiliyorsunuz” diyor.
Açılan Biricik bir kuyuda görülen özelliklerin sahanın Geri kalanında tıpkı olacağı varsayımının da yanlışsız olmadığını söyleyen Pamir, “Normalde alanda 7-8 kuyunun açılması ve bunların uzun müddetli teste tabi tutulması gerekiyor. mesela kuyular ortasında irtibat Mevcut mı, özellikleri benziyor mu, bunlara bakmak lazım. Tüm bu testleri yaptıktan sonra buradaki kestirimi rezervi söyleyebilirsiniz” diyor ve şöyle devam ediyor:
“Sahada her şey homojen, her yer petrolle dolu, nereyi açarsak petrol çıkacak hesaplamasıyla varil hacmi hesaplanıyor. Bu gerçek değil. 1 milyar varil rezerv açıklaması 5 milyar, 10 milyar da olabilir yahut bunun 10’da 1’i de olabilir.
“Tespit kuyularını uzun müddetli teste tabi tutmadan bunu söylemek Mümkün değil. Türkiye Petrolleri şu anda Türkiye’de 40 alandan günde yaklaşık 60-65 bin varil üretiyor. Bir anda 100 kuyunun açılacağı ve bu üretimin ikiye katlanacağı söylemi yanlış.”
Neden bu bölgede daha Çok çalışma yapılmamış?
Uzmanlar Gabar Dağı bölgesinde birkaç yıldır yapılan iki ve üç boyutlu sismik çalışmalar ve bölgede açılmış kuyular olduğunu lakin hem Emniyet hem de teknolojik nedenlerden ilerleme kat edilmediğini söylüyor.
PMO Lideri Hıdıroğlu şöyle açıklıyor:
‘Türkiye’de petrol vardı ancak çıkartılmasına müsaade vermediler’ telaffuzları biraz abartılı. O periyotlarda kazılan kuyularda bulunan petrolün satış fiyatı, üretim maliyetinden düşük kalıyorsa onu kimse çıkartmaz. Artık fiyatlar yükselmiş ve daha Müsait bir hale gelmiş olabilir” diyor ve ekliyor:
“O periyodun teknolojisiyle nitekim petrol bulunamamış da olabilir. O kuyular kazılmış, periyodun teknolojisi ve kaideleriyle rezervuara ulaşılamamış ve boş diye raporlanmış ve kapatılmış, artık tekrar aktüel teknolojiyle eski kuyularda petrol bulunmuş da olabilir.
“Aynı vakitte faylanma epeyce petrol yataklarının stabilitesi de bozulur. Petrolün içinde bulunduğu kapan sisteminin stabilitesinin bozulması petrolün göç etmesine ya da rezervuardan gitmesine neden olabilir. Bizim coğrafyamızda fay sınırları var. devinim varsa orada bulmayı beklediğiniz petrol kaçıp gidebilir.”
Enerjide bağımsızlaşma
14 Mayıs seçimleri öncesinde her gün ülkede Türlü mitinglere katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Konya’da yaptığı açıklamada Şehit Aybüke Yalçın alanının keşifiyle Türkiye’de güç bağımsızlığı yolunda yeni bir adım atıldığını söyledi.
PMO Lideri Hıdıroğlu, Türkiye’de petrol arama faaliyetlerinin hızlandığını ve birinci değerlendirmelerden sonra şark Anadolu ile Güneydoğu Anadolu bölgesindeki çalışmaların Türkiye’yi güç bağımsızlığı manasında istikbal yıllarda oyun değiştirici yahut oyun kurucu noktasına getirebileceğini düşünüyor.
Türkiye’nin güç bağımsızlığı yolunda Aka bir adım attığını söyleyen Hıdıroğlu, “2023 yılı için 200’ün üzerinde kuyu planı var. Bu, her ay yaklaşık olarak 18-20 kuyu demek. Bence nihayet yılların en ağır sondaj çalışması yürütülüyor Türkiye’de” diyor.
Öte yandan Türkiye’nin güçte dışa bağımlılığında nihayet yıllarda artış yaşandığını, petrol, doğal gaz ve taşkömürünün Aka kısmının ithal edildiğini, yenilenebilir kaynaklardan ise gereğince faydalanılmadığını söyleyen güç siyasetleri uzmanı Pamir şöyle konuşuyor:
“Türkiye’nin güneş gücünden elektrik üretebilme kapasitesi çatı uygulamaları iç 400 milyar kilovatsaat. Geçen sene yaklaşık 330 milyar kilovatsaat elektrik tüketmişiz bütün kaynaklardan. Yani güneş potansiyelimiz tüketimimizin üzerinde.
“Güneş potansiyelimizin bugüne kadar yalnızca yüzde 4’ünü devreye sokmuşuz. Karasal rüzgar gücü potansiyelinin ise sadece yüzde 24’ünü.”
‘Türkiye’nin 2053 net sıfır amacıyla dengeli değil’
Fosil Yakıtların Ötesi (Beyond Fossil Fuels) Kampanyacısı his Kutluay’a nazaran kömür, petrol ve doğal gaz üzere yakıtlara bağımlılığın devam etmesi Türkiye’nin 2053 net sıfır gayesiyle dengeli değil.
“Petrol ve gaz üzere fosil yakıtların bulunmasının ‘müjdelenmesi’, güç planlarında hala kömüre yer verilmesi Türkiye’nin çağı yakalayamaması açısından Kaygı verici. bütün dünyanın süratle terk ettiği, hem iktisadımızı hem de sıhhatimizi tehdit eden bu kirli güçler yerine Varlıklı yenilenebilir güç kaynaklarımızdan faydalanmalıyız. aykırı takdirde fosil yakıtlara bağımlılıkta ısrar etmek yalnızca güç dönüşümünü geciktirecek ve uzun yıllar boyunca Türkiye’nin fosil yakıt krizleri karşısında kırılganlığının devam etmesine neden olacak” diyen Kutluay şöyle devam ediyor:
“Bir yandan elektrik üretiminin süratle karbonsuzlaştırılması, öteki yandan da ısıtma ve ulaşım kesimlerinin süratle elektrifikasyonu için bir geçiş planına gereksinim var. var siyasetlerin bilakis, yenilenebilir güç, Özellikle güneş ve rüzgar, güç geleceğimizin süsü değil anne aktörü olmalı.’’
Yorum Yok