Yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, AFAD’ın bugün ülke genelinde yapacağı zelzele tatbikatını kıymetlendirdi. Görür, “Ülkemiz zelzele ülkesi. Bizim behemehâl bütün ülkeyi zelzele dirençli hâle getirecek hazırlıkları yapmak lazım. Biz bunları söylerken bir şeyler yapılıyor. lakin kâfi değil. Bir de bu türlü tatbikat yapılıyor. Tatbikat işi daha kolay doğal. Yapılsın, hoş. fakat asıl kedere derman olacak tatbikat değil. Biz yaraya neşter vurulmasını bekliyoruz” dedi. Görür ayrıyeten, “Türkiye’de kentlerimizin Aka bir kısmı, tahminen de tamamı zelzele dirençli değil. Türk hükümetinin, Türk devletinin behemehâl zelzele odaklı kentsel dönüşümü yapması lazım. Yalnızca Bina stokuna odaklanarak değil, kentin Tüm bileşenlerini zelzeleye hazırlayacak biçimde planlaması lazım” diye konuştu.
Bugün, 12 Kasım 1999’da 710 kişinin ömrünü yitirdiği Düzce Depremi’nin 23. Yıl dönümü. AFAD uyumunda bugün saat 18.57’de, 81 vilayette eş vakitli olarak “Çök-Kapan-Tutun” zelzele tatbikatı yapılacak. Prof. Dr. Görür, genel zelzele tatbikatı ve nihayet periyotta meydana gelen zelzelelere ait ANKA Haber Ajansı’nın sorularını yanıtladı.
Görür, ülke genelinde yapılacak tatbikatın faydalı olduğunu Ama tatbikatın asıl tahlil olmayacağını belirtti. Görür 1999 Depremi’nden sonra birinci Sefer ülke genelinde tatbikat yapılmasını, “Hiç yoktan Fazla uygun Fazla da yararlı lakin Tüm kulaklar ve ümit ülkenin ve İstanbul’un sarsıntıya nasıl ve ne kadar hazırlandığı noktasında. Asıl beklenti bu” kelamları ile kıymetlendirdi.
Türkiye’nin zelzele jenerasyonu üzerinde bulunduğunu ve zelzele olmayacağını düşünmenin Muhtemel olmadığına değinen Görür, “Türkiye’nin jeolojik yapısı ve tektoniği gereği Bazen faylar, gerektiği kadar gerilim biriktirdiği Lahza ve biriktirdiği gerilim bir zelzeleye neden olacak boyuta vardığında o fay kırılıyor. Böylece zelzele üretme dönemi dolmuş oluyor. Zira bir fayın gerilim biriktirmesi lakin muhakkak bir mühlet içerisinde oluyor” diye konuştu.
Türkiye’de yaklaşık 500’den Çok fay bulunduğunu belirten Görür, “Bir fayın dönemi doluyor ve zelzele üretiyor. Bunlara alışkın olmamız lazım. Bilhassa 5’in altındaki sarsıntılar Fazla yaygın oluyor. Gün geçmiyor ki 4 büyüklüğünde zelzele olmasın. Hele 4’ün altındaki zelzeleler her Lahza oluyor” dedi.
“Ciddi araştırmalar yapmadığımız için sarsıntıda hazırlıksız ve gafil avlanıyoruz”
Görür, mümkün İstanbul sarsıntısı ile ilgili de şunları söyledi:
“İstanbul’da, Marmara’da beklediğimiz fayın tekerrür dönemi yaklaşık 250 yıldır. 250 senede bir zelzele oluyor orada. En nihayet zelzele 1766. Üzerine 250 koyunca bugünlere geliyor. Onun için bugünlerde İstanbul’da zelzele diyoruz.
Ne Vakit zelzele olacağını bilmiyoruz. çok sık araştırma, Önemli araştırmalar gerekir. Maalesef bunu da gereğince yapmıyoruz. Onun için birden fazla Sefer sarsıntıda hazırlıksız ve gafil avlanıyoruz. Daima diyoruz ki, ülkemiz zelzele ülkesi, bizim behemehal bütün ülkeyi zelzele dirençli hâle getirecek hazırlıkları yapmak lazım. Biz bunları söylerken bir şeyler yapılıyor ancak kâfi değil. Bir de bu türlü tatbikat yapılıyor. Tatbikat işi daha kolay olağan. Yapılsın hoş lakin asıl kedere derman olacak tatbikat değil. Biz yaraya neşter vurulmasını bekliyoruz.”
İnsanlarda zelzele kültürü ve şuurunun gereğince oluşmamasından Dolayı zelzele dirençli konutların yapılmadığını kaydeden Görür, bayındır Barışı ve bayındır Affı üzere uygulamalardan Dolayı ruhsatsız, kaçak yapılan yapıların süratle arttığını söyledi. Devamında, “Biz de onları affediyoruz yahut Kamu da ‘Nasıl olursa bir af daha gelir’ diye, zelzele şuuru ve bilgisini oluşturmak yerine ‘Ne yaparsak o olur’ gibisinden bu işten biraz Irak duruyorlar” tabirlerini kullandı.
“Deprem en Aka ziyanı birincisi halka veriyor. İkincisi, alt yapıya veriyor. Üçüncüsü, Bina stokuna ziyan veriyor”
Düşük şiddetteki sarsıntılarda bile can kaybı olduğunu belirten Görür kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Mesela, ilim toplumlarında, 5, hatta 6 büyüklüğündeki zelzeleler can kaybına neden olmaz. Kaliforniya’da, Japonya’da, Irak Doğu’da 7 boyutunda, 7’nin üzerindeki Bazen sarsıntılarda bile lakin 2-3 şahıs hayatını kaybediyor. Yerleşim alanlarını zelzeleye karşı hazırlamışlar. Yerleşim alanını sarsıntıya hazırlamak bizde yanlış anlaşılıyor. sade Bina stokunu yenilemekle düşünülüyor. Aka ölçüde bir inşaat projesi, müteahhitlik projesi üzere algılanıyor. Bu da tam gerçek değil. zelzele en Aka ziyanı birincisi halka veriyor. İkincisi, alt yapıya veriyor. Üçüncüsü, Bina stokuna ziyan veriyor. Asıl mevt ve yaralanmaları birçok Bina stokundan geliyor. Etrafa ziyan veriyor. Çevreyi, toprağı, havayı, suyu kirletiyor. Hasebiyle uzun vakitte Yine insanlara ziyan veriyor. Bir de iktisada ziyan veriyor, iktisadın çarklarını durduruyor. Sefalet, açlık, susuzluk üzere ziyanı oluyor.”
Depremden daha az ziyanla kurtulmak için sadece yapıların tekrar inşa edilmesinin Biricik başına kâfi olmadığını söyleyen Görür, “Binamızın sağlam olması yetecek mi? Kamu şuurlu değilse, hiçbir kenti de zelzele inançlı yapamazsınız. Zira o kentte şuurlu Kamu yaşayacak ki o şuuru devam ettirsin, zelzele kültürü olsun. Her yapılan mesken kaçak yapılırsa, o kenti iyileştiremezsin. Kentlerimizi zelzeleye hazırlamaya bütüncül yaklaşmamız lazım” ihtarında bulundu.
“Deprem odaklı kentsel dönüşüm yapılmalı”
Depremlere karşı alınması tedbirler konusunda da Görür şunları kaydetti:
“Türk hükümetinin, Türk devletinin behemehâl zelzele odaklı kentsel dönüşümü yapması lazım. Yalnızca Bina stokuna odaklanarak değil, kentin Tüm bileşenlerini sarsıntıya hazırlayacak halde planlaması lazım. O da AFAD ile ya da bugünkü biçimde olmaz, Fazla Önemli olarak devlet bir bakanlık kurmalı. Bu, afet bakanlığı olmalı. Bunun içine iklim de zelzele de girer. Bilhassa zelzele nesillerinde bu bakanlığa Önemli bütçe vermek suretiyle önemli, Amel bilir, liyakatli takımları bu bakanlıkta toparlayıp yapılaştırma olduktan sonra planlı programlı, 5 yıllık planlar ve bir bakanlık halinde bu işe girilirse Türkiye’yi zelzele dirençli hâle getirebiliriz. zıt halde, 22-23 sene geçti, geldiğimiz noktada, evet Fazla şey yapıldı ancak asıl yaramıza merhem olacak, yapılması gerekenler yapıldı mı derseniz maalesef evet diyemiyorum.”
“Bugünkü teknoloji kentleri zelzeleye karşı hazırlamaya uygun”
Halkın zelzele konusunda bilinçlenmesinin değerine dikkat çeken Görür, kelamlarını şöyle bitirdi:
“Yanlış binayı hükümet Denetim etmese bile yapmaması lazım. Gecekondulaşmaya Mani olan çıkmasa bile halkın kendisi yapmaması lazım. Ömür kültürü hâline getirmek lazım ki bu işin üstesinden gelebilelim. Bu türlü ülkeler var. Oralarda daha Aka sarsıntılar oluyor ancak beşerler korkmuyor. Her gün zelzelesi konuşmuyorlar. Zira onlar bir şeyden emin: ‘Deprem olsa bile meskenim yıkılmayacak, okula giden çocuğumun okulu çökmeyecek, işe giden eşimin başına Amel yeri çökmeyecek.’ Bunun bilincindeler. Niçin bu farkındalık, rahatlık oluştu? Zira kenti o biçimde hazırlıyorlar. Bugünkü teknoloji, ilim bunu yapmaya uygundur. Kafi ki Kamu istesin, bunun peşinde olsun. Kendini yönetenlerden de talep etsin. Bunun bir Lahza Evvel yapılması için takipçisi olsun. zelzele olduktan sonra 3-4 gün korkup, sonrasında hiçbir şey yokmuş üzere davranılmasına müsaade etmesin. Biz bunu
Yorum Yok