Türk-Amerikan bağlantılarında Özellikle nihayet yıllarda Kongre’nin artan bir tesirinin olması, 8 Kasım’da yapılan Ara seçimlerin Ankara tarafından da yakından izlenmesine neden oldu.
İkili alakalarda başta S-400 konusu olmak üzere yaşanan tansiyonlarda faal bir rol oynayan ve Türkiye’ye Türlü alanlarda yaptırım uygulanmasına yol açan maddeleri onaylayan Kongre’nin gündeminde F-16 Cenk uçaklarının satışının yer alması seçimlere dönük ilginin artmasının nedenleri ortasındaydı.
Resmi sonuçların şimdi açıklanmamış olmasına rağmen Cumhuriyetçilerin 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu küçük bir farkla ele geçireceği, Demokratların da Senato’da reis Yardımcısı Kamala Harris’in oyu sayesinde tek oy farkla denetimi elinde tutacağı öngörülüyor.
Bu sonuçlar, Ankara açısından şu başlıkları öne çıkarıyor:
Erdoğan’ın beklentisi tutmadı
Türkiye’nin Amerikan Kongre seçimlerinden beklentisini en Aleni sözlerle kamuoyuna aktaran şahıs Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu.
Türk Devletleri Teşkilatı tepesinin yapıldığı Özbekistan dönüşü gazetecilere açıklamalar yapan Erdoğan, Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde Aleni Ara kazandıklarını, Senato’da da kazanma olasılıklarını içeren bir yaklaşım ortaya koyarken, “Senatoda iki üç yer Fazla Aka Ehemmiyet arz ediyor. Yani bu iki üç yerde Şayet Cumhuriyetçiler başarılı çıkarsa tahminen Amel bizim için Fazla daha kolay olacaktır. Artık süreci takip ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Erdoğan’ın ABD’nin Demokrat Lideri Joe Biden ile hem ikili bağları hem de F-16 Cenk uçağı satışı müzakerelerini yürüttüğü bir süreçte bu beklentiyi lisana getirmesi dikkat çeken bir Faktör oldu.
Erdoğan ve Biden, bu açıklamadan yalnızca bir hafta sonra Bali’de düzenlenen G20 Zirvesi çerçevesinde bir ortaya geldiler ve F-16 sürecini ele aldılar.
Erdoğan, gazetecilere yaptığı açıklamada, Kongre seçim sonuçlarına değinmezken, Biden’ın F-16 satışı için Olumlu bir havada olduğunu lisana getirdi.
F-16 onayı çıkacak mı?
Türkiye ile ABD ortasında nihayet yıllarda yaşanan tansiyonlar, Amerikan Kongresi’nde Türkiye tersi havanın güçlenmesine yol açmıştı. Rum, Ermeni ve Yahudi lobilerinin aktif kampanyaları, Kongre’den Türkiye aleyhine birçok karar çıkmasına neden olmuştu.
Türkiye’nin Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti ile Ege ve şark Akdeniz’de yaşadığı tansiyonlar, Karabağ savaşında Ermenistan’a karşı savaşan Azerbaycan’a askeri dayanak vermesi de Amerikan Kongresi’nde tepkisel İzah ve kararlara yol açmıştı.
Ancak Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna’yı işgal teşebbüsü sonrasında takip ettiği siyaset, Ukrayna’ya silahlı insansız hava araçları temin etmesi, Besin güvenliği için tahıl koridoru mutabakatını yaşama geçirmesi üzere adımları hem Kongre’de hem de Biden idaresinde Ankara lehine bir anlayışın gelişmesini sağladı.
Bu mevzudaki en somut gelişme ise Türkiye’nin F-16 satın alması sürecinde yaşandı. İkili bağlantılardaki meselelere rağmen Biden idaresi, F-16 satışını desteklediğini bildirdi.
Rum ve Ermeni lobilerinin de bastırması üzerine 2023 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’na konan ve F-16 satışını şartlara bağlayan iki önerge Geri çekildi ve müzakerelerin önündeki Mani ortadan kalktı.
Kongre’de hâlâ F-16 satışına Mani olmak isteyen Cumhuriyetçi ve Demokrat kongre üyeleri olsa da, bu satışın yalnızca Türkiye değil birebir vakitte NATO’nun Güney kanadını da koruyacağı gerekçesiyle onaylanması Ankara’nın beklentileri ortasında.
Ancak bu onay sürecinin var Kongre’de mi yani Aralık ayı sonuna kadar mı olacağı yoksa 3 Ocak 2023’ten itibaren misyonu devralacak yeni Kongre’de mi olacağı belirsizliğini koruyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Hariç siyaset danışmanı İbrahim Kalın, bir röportajında, Aralık ayını işaret etmiş, Ankara’nın bu sürecin bir Lahza Evvel tamamlanmasını beklediğini kaydetmişti. Ankara ile Washington ortasındaki teknik çalışmaların sürüyor olması ve Kongre takviminin sıkışıklığı nedeniyle oylamanın 2023’e sarkması da olasılıklar ortasında.
Kongre’ye yeni lider, yeni komite başkanları
Ara seçimlerde Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu alması, başta Meclis Lideri olmak üzere Değerli konumlarda değişimi de beraberinde getirecek olması açısından Ehemmiyet taşıyor. Temsilciler Meclis Lideri Nancy Pelosi’nin yerine Aka olasılıkla Cumhuriyetçi Kevin McCarthy’nin gelecek olması Ankara’da Olumlu bedellendirilen gelişmeler ortasında.
Kaliforniya’dan Kongre üyesi olan Pelosi, vazife yaptığı müddetlerde Türkiye’ye aralıklı davranmasıyla Ankara’da hoşnutsuzluk yaratmıştı.
McCarthy, Türkiye’nin 2019’da Suriye’ye yaptığı Hudut ötesi operasyonu ve Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri almasına karşı çıkan Kongre üyeleri ortasında yer almıştı.
Temsilciler Meclisi’nde Hariç Bağlar Komitesi ve Askeri Hizmetler Komitesi liderleri da değişecek. Hariç İlgiler Komitesi Başkanlığı’nı yürüten ve Türkiye aksiliği ile bilinen Bob Menendez’in yerine Cumhuriyetçi Kongre üyeleri Michael McCaul ve Jim Risch’in adı geçiyor.
Ancak her iki Cumhuriyetçi de Haziran ayında Demokrat Kongre üyelerinin de imzaladığı bir bildiriyle Türkiye’nin mümkün bir Suriye operasyonuna Misli tabirlerle karşı çıkmışlardı. Aynı Kongre üyeleri, 2021’de insan hakları konusunda Türkiye’ye daha Çok baskı yapılması için kaleme alınan bildiriye de imza atmışlardı.
Bu durum, Kongre’de Cumhuriyetçi ve Demokratlar ortasında seçim sonuçlarına nazaran rakamsal ve görevsel değişimleri olsa da Türkiye’nin başta Suriye olmak üzere şark Akdeniz ve Ege’de atacağı Biricik taraflı adımlara verilen reaksiyonun değişmeyeceğini göstermesi açısından kıymetli.
Yorum Yok