CHP İstanbul Milletvekili ve Plan Bütçe Kurulu Üyesi Emine Gülizar Emecan, “İşsizlik, Cumhuriyet tarihinin doruğunda maalesef; gençler işsizlikle boğuşuyorlar. Alınan yanlış ekonomik kararlar işsizliği Önemli manada tetikledi ve cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeyine getirdi” dedi.
Sözcü’de yer Meydan habere nazaran; CHP İstanbul Milletvekili ve Plan Bütçe Kurulu Üyesi Emine Gülizar Emecan, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın 2023 yılı bütçesi üzerindeki görüşmeler sırasında İzah yaptı.
Emecan şunları söyledi:
“İşsizlik, cumhuriyet tarihinin doruğunda maalesef; gençler işsizlikle boğuşuyorlar. Alınan yanlış ekonomik kararlar işsizliği Önemli manada tetikledi ve cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeyine getirdi. AKP’nin 2023 gayesi, işsizlikte yüzde 5’ti. Bugün genç işsizliğinin oranının, TÜİK’in azaltılmış bilgileriyle bile, yüzde 18 olduğunu görüyoruz.
7-8 milyon gencimiz ise çalışmaktan artık ümidini kesmiş, meskende; ne okuyor ne Amel arıyor. Ailesinin maddi imkânlarıyla yaşıyor bu gençler. Bakanlığınızın faaliyetleriyle bu gençlere sahiden ulaşabildiğinize inanıyor musunuz? KYK yurtlarının yetersizliği çocuklarımızı, öğrencilerimizi -imkânı olanlar, Özel yurtlara gidebiliyor lakin imkânı olmayan Fakir ailelerin çocuklarını- dernek, vakıf yurtlarına itiyor. 2006 yılında 1.723 olan vakıf, dernek Yurt sayısı sizlerin de iktidarınızın da takviyesiyle 2021’de 3.331’e çıktı, neredeyse iki sert bir artış. Bu yurtlar denetlenmiyor ve vahim sonuçlar yaşanıyor.
2023 için Gençlik ve Spor Bakanlığı’na ayrılan bütçe 66 milyar 544 milyon TL. Geçen sene 27,78 milyar TL olan bütçenin artış oranı yüzde 139 olmuş yani enflasyonun altında ezilmiş bir bütçeden bahsediyoruz. 2021 yılı sonu prestijiyle Türkiye’de 15-24 ıslak ortası kümesindeki genç nüfusumuzun 12 milyon 971 bin 289 şahıs olduğunu düşünürsek artan enflasyon ve döviz kurları altında ezilen gençlerimiz için de bu bütçe kâfi mi diye sormak istiyorum.
“Türkiye’de gençlerin yarısından fazlası Mesut değil”
Gençler bu ülkede yaşarken ne hissediyorlar? Beklentileri, umutları, hayalleri neler? Meseleleri neler? Kendilerini inançta hissediyorlar mı? Aslında bunların da karşılığını aramamız gerekiyor. Türkiye’de gençlerin yarısından fazlası Mesut değil. TÜİK bilgileriyle bakalım: TÜİK’in gençler ortasında yaptığı Ömür Memnuniyeti Araştırmasına nazaran, gençler her Yıl gitgide mutsuzlaşıyor. 18-24 ıslak ortası kümesindeki genç nüfusta kendini Mesut olarak beyan edenlerin oranı 2020 yılında yüzde 47,2’ken, 2021 yılında bu Oran yüzde 44,5’e gerilemiş. 2019 yılında gelirinden Mesut olan gençlerin oranının yüzde 43,4’ten 2021’de yüzde 39,7’ye gerilediğini görüyoruz. Konda’nın araştırmasına nazaran ise gençlerin yüzde 87’si önümüzdeki üç ay içinde ekonomik krizin büyüyeceğini, yüzde 84’ü üç ay içinde ekonomik açıdan hayatının daha zora gireceğini düşünüyor.
“İşsizlik, cumhuriyet tarihinin zirvesinde”
İşsizlik, cumhuriyet tarihinin tepesinde maalesef; gençler işsizlikle boğuşuyorlar. Alınan yanlış ekonomik kararlar işsizliği Önemli manada tetikledi ve cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeyine getirdi. AKP’nin 2023 amacı, işsizlikte yüzde 5’ti. Bugün genç işsizliğinin oranının, TÜİK’in azaltılmış datalarıyla bile, yüzde 18 olduğunu görüyoruz. Bu oran, genç erkeklerde yüzde 15,2; genç bayanlarda yüzde 23,3 olmuş. Bayanlarda gitgide artıyor işsizlik oranı, pandemide başlamıştı bu süreç ve devam ediyor. Umberto Eco’nun bir kelamı var: “Modern üniversiteler işsizlik meselesinin saklandığı park alanlarıdır.” Bilhassa de bizim üzere ülkelerin üniversiteleri işte tam da bu türlü.
Üniversite mezunu gençlerin, evet, bir kısmı işsiz kalmıyor fakat minimum fiyata mahkûm olarak Amel bulabiliyorlar. Taban fiyata yakın Amel bulabilen üniversite mezunu gençlerin oranı yüzde 40 ila 60 ortasında. 7-8 milyon gencimiz ise çalışmaktan artık ümidini kesmiş, meskende; ne okuyor ne Amel arıyor. Ailesinin maddi imkânlarıyla yaşıyor bu gençler. Bakanlığınızın faaliyetleriyle bu gençlere nitekim ulaşabildiğinize inanıyor musunuz?
“Gençler Türkiye’yi terk ediyorlar, kaçıyorlar”
Bu problemler yumağı içinde işte, gençler Türkiye’yi terk ediyorlar, kaçıyorlar ve uzun müddettir beyin göçünü konuşuyoruz. Gençler Yurt dışına gidiyorlar. nihayet iki yıldır milletlerarası göç istatistiklerini açıklamıyor TÜİK, buna Karşın 2019’a bakıldığında Türkiye’de en Fazla göç veren ıslak aralığının 25-29 ıslak aralığı olduğu görülüyor. Toplamda 330 bin 289 vatandaşımız ülkeyi terk etmiş, yarısını 25-29 ıslak kümesi oluşturmakta. Göçün sebepleri görünürde Yurt dışındaki eğitim ve Amel imkânları olsa da nihayet periyotta Yurt dışına göç eden yurttaşlarla ilgili yapılan araştırmalara nazaran bu göçün gerisinde yatan asıl sebebin Türkiye’nin berbatlaşan politik ve ekonomik durumu olduğu görülüyor. KONDA’nın araştırmasına devam edeceğim zira bu araştırmayı tamamlar nitelikte datalar var.
“Gençlerin yüzde 53’ü kendini ülkesinde bile yabancı hissediyor”
Gençlerin yüzde 53’ü kendini ülkesinde bile yabancı hissediyor. Türkiye’de gençler en Fazla bayanların daha sonra da kendilerinin haklarının ihlal edildiğini düşünüyor. Gençlerin insan hakları savunucuları tarafından en Fazla savunulması gerektiğini düşündüğü haklar kategorisine birinci sırada bayanların Adalet hakkının savunulması, ikinci sırada ise Anlatım özgürlüğü almış. Gençlere nazaran bugün ülkenin hâlini tanımladıkları kavramlar; geçim derdi, yoksulluk, haksızlık, huzursuzluk, mutsuzluk, dehşet, baskı ve şiddet.
Gençlere kulak vermiyorsunuz. ‘Siz bu gençlerin ne kadarına ulaşabiliyor ve bu gençlere ümit olabiliyorsunuz?’ diye baktığımızda aslında birçoklarına ulaşamadığınızı da görüyoruz. Bu durum nazar açısı ve zihniyetle alakalı büsbütün. Cumhurbaşkanı Erdoğan da bu ortada gençleri sadece daha güzel otomobile binmek, daha uygun telefon alabilmek, yalnızca daha Fazla konsere gidebilmek için süfli yani aşağılık heveslerle Öbür ülkelerin kapısına gitmekle suçlayabildi, işte zihniyet anlayışı bu. ‘Nereden nereye gelmişiz?’e baktığımızda gençliğe bu ülkeyi emanet etmiş ve ‘Her şey unutulur, biz her şeyi gençliğe bırakacağız. O gençlik ki hiçbir şeyi unutmayacaktır, istikbal umudunun ışıklı çiçekleri onlardır’ diyen ulu Önder’imiz Mustafa Kemal Atatürk’ten gençliğe daha uygun Ömür şartlarını layık görmeyen bir Cumhurbaşkanına geldiğimizi üzülerek görüyoruz.
“Öğrenci Fazla Ama Yurt hâlâ yok”
Öğrenci Fazla Ancak Yurt hâlâ yok. Kaç yıldır bu sorunu konuşuyoruz? Siz ‘Şu kadar Yurt yaptık’ diyorsunuz, biz de yetmediğini söylüyoruz. Yeniden tıpkı şeyleri konuşacağız maalesef. İdadi ve üniversite çağındaki gençlerimizin eğitimlerini sağlıklı ortamlarda sürdürmeleri için, sürdürebilmeleri için barınma sıkıntılarının tahlili bizim için Fazla kıymetli. kent dışında okuyan binlerce Talebe üniversitelerinin bulunduğu kentlere geldiler ve barınmaya dair birçok kasvetle hâlâ boğuşuyorlar. Bu zahmetlerin en başında da mesken kiralarının yüzde 50-60 oranlarında artmasından Dolayı kiralama yapamıyor olmaları, devlet yurtlarındaki yetersizlik ve Özel Yurt fiyatları geliyor.
Yükseköğretimde okumak için kayıt yaptıran Yekün Talebe sayısı 2021 yılı için 8 milyonun üzerinde. Bu öğrencilerin yarısından fazlasının Vilayet dışında okudukları kestirim ediliyor -bu sayıyı aslında siz verirseniz Fazla seviniriz yani kendi kentinde okuyan Talebe sayısı ile kendi kentinde okumayan Talebe sayısı ortasındaki fark, bunu biz de öğrenelim- ancak yarısı bile olsa devlet yurtları bu öğrencilerin bu problemlerini hâlâ çözemiyor. 2023 bütçe gerekçesindeki datalara nazaran “2022 yılında Yekün 779 yurtta 825 bin Döşek kapasitesiyle mesken konforunda ve yüksek standartlarda barınma hizmeti verilmektedir.” diyorsunuz. konut konforunu ve Döşek sayısını bazaları artırarak, yurtları koğuşa çevirerek mi verdiniz diye sormak istiyorum.
“Öğrencileri tarikat yurtlarına mecburi bırakmaya devam ediyorsunuz”
Öğrencileri tarikat yurtlarına mecburi bırakmaya devam ediyorsunuz. KYK yurtlarının yetersizliği çocuklarımızı, öğrencilerimizi -imkânı olanlar, Özel yurtlara gidebiliyor lakin imkânı olmayan Fakir ailelerin çocuklarını- dernek, vakıf yurtlarına itiyor. 2006 yılında 1.723 olan vakıf, dernek Yurt sayısı sizlerin de iktidarınızın da takviyesiyle 2021’de 3.331’e çıktı, neredeyse iki sert bir artış. Bu yurtlar denetlenmiyor ve vahim sonuçlar yaşanıyor.
2021 Aralık ayında Antalya’da bir Özel yurtta aşçı olarak çalışan İhsan Güney mutfakta sıkıştırdığı üniversite öğrencisi Mehmet Sami Tuğrul’u vahşice katletmişti, bunu hâlâ Türkiye unutmadı lakin bu yurtlara takviye veriyorsunuz, denetlemiyorsunuz. 2018 öncesi İstanbul Büyükşehir Belediyesinin verdiği takviyeler ortada. Aşağı üst 852 milyonluk bütçe yansıdı fakat bizim devrimizde İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Yurt sayısını 2024’te 10 bin yatağa çıkarma gayesi var, bu yolda çalışıyor. Birinci amaç de önümüzdeki Yıl 5 bin yatağı tamamlamak.
“Uyuşturucu kullanımı 11-12 yaşlarına indi”
Önemli sıkıntılardan bir tanesi de uyuşturucuyla uğraş. Çocuklarımız zehirleniyorlar. Uyuşturucu kullanımı 11-12 yaşlarına indi. Aileler perişan ve çaresizler. 2021 Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezinin araştırmasına nazaran 30 ıslak altı vefat oranları yüzde 40,7. Sizin Bağımlılıkla Gayret, Bağımlılığın Önlenmesi Programı’nızda bu çabayı eğitim programlarına 7 milyon 866 bin TL bütçe ayrılmış. Bu bütçenizin de Tekrar bütçe raporunuzda belirttiğiniz üzere, ulaştığınız 60-70 bin genç sayısı da bağımlılıkla gayret etmenize yetmez zira dediğim üzere Problem Fazla derin ve büyük, acılı bir sorun.
Uyuşturucuyla asıl kaynağında çaba edilmesi gerekiyor lakin etmiyorsunuz. Dün gece Sayın genel Liderimiz bir görüntüyle bu hususa, uyuşturucuyla çabaya dikkat çekti. Yasal düzenlemelerle -ki bu mevzuda iktidarınızı Fazla uyarmamıza rağmen- ülkeye girmesine müsaade verilen kaynağı bilinmeyen kara paranın uyuşturucu kullanımının artmasında başımıza nasıl bir bela olduğunu Sayın genel Liderimiz anlattı fakat ne tesadüftür ki uyuşturucu baronlarıyla uzunluk boy fotoğrafları çıkan İçişleri Bakanınınız Sayın Süleyman Soylu çok rahatsız olmuş ki anında güvenlik genel Müdürlüğü ve Jandarma genel Komutanlığı üzerinden genel Liderimiz hakkında kabahat duyurusunda bulunmuş.
“Federasyon ve Bakanlık ortasında usulsüzlükler tespit edildi”
Sayıştay’da Önemli bulgular var. Bunlardan bir tanesi, Bakanlıkla bir federasyon ortasında yapılmış bir mukaveleyle ilgili. Sayıştay raporu ‘… Federasyonu’ yazmış fakat ada paftasını verdiği için bu federasyonun İstanbul Beykoz Riva’daki futbol federasyonu olduğunu anlıyoruz. Spor genel Müdürlüğü ile federasyon ortasında 27/8/2013 tarihli bir protokol imzalanmış. Bir arazi, bir hizmet binası imal hedefiyle 28/5/2039 tarihine kadar federasyona tahsis edilmiş. Bu tahsis 8/5/2020 tarihli Bakan oluruyla iptal edilmiş. Bu olura istinaden düzenlenen tıpkı tarihli protokolde taşınmazlar üzerinde federasyon tarafından yapılan tesislerin bedeli karşılığında Bakanlığa dönemi kararlaştırılmış.
Bu bedel Bakanlık tarafından 5/3/2021 tarihi prestijiyle büsbütün ödenmiş, üç ay içerisinde federasyon bu binayı, araziyi teslim etmesi gerekirken etmemiş. Federasyona 3 başka tarihte yazma yazılmış fakat federasyon -bir zahmet- bunlara da karşılık vermemiş, ortadan geçen müddette tesisler devralınamamış. Pekala, ne kadar Nakit ödenmiş? Toplamda 176 milyon 936 bin 447 lira. Bu parayı o günkü kurdan hesaplayıp bugüne baktığımızda karşımıza, 445 milyar 735 milyon lira ödenen bir Nakit çıkıyor. Şunu sormak istiyorum: Ortadan geçen bu kadar müddette, bu kadar erken ve süratli bir biçimde bu parayı federasyona ödeyip neden teslim alınmasıyla ilgili Gerekli teşebbüslerde bulunmadınız? Şayet teslim almayacaktınız 2039’a kadar bu tahsis aslında vardı, 2020 yılında neden bu tahsisi kaldırdınız ve hâlâ federasyona kullandırmaya devam ediyorsunuz, bunun ardında ne var? Konuşmanızda da ‘Federasyonumuzun yanındayız, ona takviye oluyoruz’ dediniz. Türkiye’de futbolun geldiği durum ortada.”
Yorum Yok