Diyarbakır’da 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde yıkılan ve 89 kişinin hayatını kaybettiği Galeria Sitesi’ne ait ek eksper raporu tamamlandı.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının, kentte zelzelede yıkılan binalardaki kusurların tespitine ait başlattığı soruşturma, “Deprem Soruşturma Bürosu”nda vazifeli bir cumhuriyet başsavcı vekili ve üç savcı tarafından sürdürülüyor.
Soruşturma kapsamında uzman heyetince merkez Yenişehir ilçesi Mimar Sinan Caddesi’nde yıkılan, altında Galeria İş Merkezi’nin bulunduğu siteyle ilgili hazırlanan 31 sayfalık raporun Noksan bulunmasıyla Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca ek rapor düzenlenmesi talep edilmişti.
Uzman uzmanlarca ek olarak 10 sayfa olarak düzenlenen ek raporda, yapılan ölçümler, müşahedeler ve deney raporlarına nazaran mesuliyet yüzdesi ve münasebetlerine ait bilgiler yer aldı.
Binanın zelzele nedeniyle yıkılmasına ait Mesul olanlarla ilgili bilgilere yer verilen raporda, 6 Eylül 1975 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde 6,6 büyüklüğünde zelzele meydana geldiği, 8149 binanın hasar gördüğü ve yıkılmasından Dolayı 2385 şahıs hayatını kaybettiği anımsatıldı.
Lice zelzelesinin göz önüne alınarak binanın imal yılına ilişkin şartnamede Diyarbakır’ın 2. derece zelzele bölgesi olarak yazılması, mevzuattaki zelzele tasarım yükünden Çok olması ayrıyeten zelzele perdesi uygulamasının Mecbur olarak yönetmeliğe konulmaması, yönetmeliği hazırlayan kuruma mesuliyet yüklendiği aktarılan raporda, mesuliyet oranının yüzde 15 olduğu bildirildi.
Galeria Sitesi’nin 2 projesinin bulunduğu aktarılan raporda, şu tabirler yer aldı:
“Bu projelerden imal yılına nazaran sonra yapılanın mimari, statik betonarme hesapları yapan proje sorumluları, yapan ve onaylayanların tamamı yanlış uygulama ve sistem seçiminden Dolayı Mesul bulunmuştur. mesuliyet oranı yüzde 20 olduğu anlaşılmıştır. Projenin üretimini üstlenen müteahhit şahıs ve firmaların tamamı, şantiye şefi, yapı fenni mesulu ve sürveyanı aldığımız beton karot test sonuçlarına nazaran yetersiz dirençte beton imalatının olması mesuliyet sebebidir. mesuliyet oranı yüzde 20 olduğu belirlenmiştir.”
Binanın yer denetimlerini yapan, vize veren, imarına müsaade eden, projelerini Denetim eden, onay veren yetkililerin, revize imalat yapılan kısımlara ilişkin değişiklikleri kabul eden makamların, ayrıyeten binaya Fazla yakın bir yerde Gerekli taban tedbirlerini alınmasını İhtar etmeyen yetkililerin de yüzde 15 olarak Mesul bulunulduğu raporda, şu değerlendirmede bulunuldu:
“Bina altında statik ve mimari revizyonlar yaparak binada zayıf kat tesiri oluşturulmasına Sebep olan işletmeler sorumludur. Ayrıyeten yapı idaresi ve AVM idaresinin yapılan değişikliklere müsaade etmesi ve vatandaşın tahliyesine Yardımcı olacak binadan AVM’ye giriş kapılarının kapatılmasından Dolayı sorumludur. Buradaki mesuliyet oranının yüzde 20 olduğuna, sitenin yanındaki binanın temelinin açılması sırasında Gerekli yer güvenliğinin alınmamasından Dolayı yapı üretimi ile ilgili projeyi uygulayan sorumlular ve Bina kontrol sorumluları da yüzde 10 Mesul olduğuna kanaat edilmiştir.”
İlk hazırlanan raporda, site ve altındaki Amel merkezinin 1995 yılında yapıldığı, zelzeleden sonraki yerinde rasat ve ölçümlere nazaran, imal yılında geçerli zelzele direktörlüğü kapsamında eksikliğin bulunmadığı lakin 2018’deki zelzele direktörlüğüne nazaran eksikliklerin tespit edildiği belirtilmişti.
Yapım yılındaki yönetmeliğe nazaran “deprem yükünün arttığı” tespiti
İncelenen mimari projelerde yer ve bodrum katlarda duvarların olduğu lakin izlenilen imaj ve krokiler sonucu binada sonradan değişiklikler yapıldığı kanaatine varıldığı Anlatım edilen raporda, bunun da göçme sebeplerinden biri olarak sayıldığı bilgisine yer verilmişti.
Raporda, “Binanın projeleri ve krokileri ortasındaki farklılıkta Özellikle bodrum kata inen bir merdiven ve karşısındaki kolon yerinin değiştirildiği yahut tıraşlanarak deplase edildiği (yerinin değiştirildiği) görülmüştür. Binanın simetri olduğu ve deplase edilen kolon simetrisinde proje koordinatlarına Müsait kolon olduğu lakin taban kattan spor salonuna inen kolonun bu koordinatta olmadığı için binanın yıkılmasına bir Sebep olduğu kanaatine varılmıştır. Sonuç olarak yıkılan binanın üretim yılı yönetmeliğindeki zelzele yükünden daha Aka bir zelzele yükü binaya gelmiştir.” tabirleri kullanılmıştı.
Raporun Sonuç kısmında, “Binaların altındaki kolonlardaki pozisyon değişikliği, mimari planda gösterilen duvarların kaldırılması, döşemelerde merdiven boşluğu açılması üzere yapıda meydana getirilen düzensizlikler, zelzele bölgelerinde hiç tercih edilmeyen bir Bina sisteminin projelendirilmesi ve uygulanmasının binanın yıkılmasına Sebep olduğu kanaatine varılmıştır.” değerlendirmesinde bulunulmuştu. (AA)
Yorum Yok