Finlandiya’da meclis, NATO’ya iştirak mutabakatını Çarşamba günü düzenlenecek oturumda oylayacak. Böylece Türkiye’nin onay vermesi durumunda İsveçsiz üyeliğin önü açılmış olacak.
Finlandiya’nın NATO üyeliği için Salı günü başlattığı meclis süreci, ülkenin şimal Atlantik İttifakı’na İsveç’ten farklı olarak Biricik başına katılacağı istikametindeki kestirimleri güçlendirdi.
Parlamentoda Salı günü yapılan münakaşa oturumunda Fazla sayıda milletvekili, NATO’ya iştirak muahedesinin onaylanması sürecinin hızlandırılması ve 2 Nisan’daki genel seçimler öncesine çekilmesinden yana görüş bildirdi.
NATO’ya iştirak mutabakatının onaylanmasına Biricik itiraz Sol İttifak partisinden geldi. Sol İttifak Milletvekili Markus Mustajarvi, mutabakatın, nükleer silahların Finlandiya’ya konuşlandırılmayacağı konusunda bir garanti içermediği tenkidinde bulundu. İttifak’tan bir Öbür milletvekili, Johannes Yrttiaho da “Finlandiya, aksiyonlarının nükleer güçler ortasındaki tansiyonu artırmaktan fazla yatıştıracağı bir yol izlemelidir” ihtarında bulundu.
Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto ise milletvekillerine hitaben yaptığı konuşmada bu tenkitlere “Katılım kararı ve ilgili yasal düzenlemeler Finlandiya’nın nükleer silahlar konusundaki tavrını değiştirmeyecektir” karşılığını verdi. İştirak muahedesinin mecliste onaylanması, Finlandiya’nın 2 Nisan’daki genel seçimler öncesinde, yeni hükümet kurulmadan da NATO üyeliği için harekete geçebilmesi manasına geliyor.
Finlandiya’da kamuoyu yoklamaları ve siyasi aritmetik, seçim sonucundan Müstakil olarak NATO üyeliğine kuvvetli takviye bulunduğunu ortaya koyuyor. Ülkenin Mayıs ayındaki üyelik müracaatına meclisteki 200 milletvekilinin 188’i onay vermişti.
Türkiye ile yaşanan süreç
Finlandiya ve İsveç, Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’ya saldırması sonrasında askeri tarafsızlık unsurunu terk ederek Mayıs ayında NATO’ya iştirak müracaatında bulunmuş, fakat Türkiye’nin veto tehdidiyle karşılaşmıştı. Haziran ayında Madrid’de düzenlenen NATO tepesi çerçevesinde Türkiye, İsveç ve Finlandiya ortasında üçlü mutabakat metni imzalanmış, fakat Türkiye’nin Özellikle İsveç’e yönelik tenkitleri sürmüştü. Stockholm’deki Türk Büyükelçiliği önünde Kur’an yakma aksiyonuna müsaade verilmesi nedeniyle İsveç ile ipler daha da gerilmiş ve Türkiye, üç ülkenin yürüttüğü ortak düzenek görüşmelerini Ocak ayında askıya almıştı. Ankara, Kur’an yakma hareketi sonrasında Finlandiya’nın NATO üyeliğine yeşil Fer yakabileceği, lakin İsveç için onayın var şartlarda Laf konusu olmayacağı iletisini vurgulamış, NATO genel Sekreteri Jens Stoltenberg de “sıralamanın değil, iki ülkenin de NATO’ya iç olmasının Ehemmiyet taşıdığını” belirterek bu seçeneğe kapı aralamıştı.
Cumhurbaşkanının imza için üç ay mühleti var
Finlandiya’da hükümet ve Cumhurbaşkanının hareketlerinin maddelere uygunluğunu denetlemekle vazifeli eşitlik Şansölyesi Tuomas Poysti, iştirak muahedesinin mecliste onaylanması sonrasında Cumhurbaşkanının muahedeyi imzalamak için azami üç ay bekleyebileceğini belirtti.
Ancak Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto geçen hafta gazetecilere yaptığı açıklamada muahedeyi yürürlüğe sokan maddeyi “meclis onaylar onaylamaz” imzalamak istediğini, fakat “pratik nedenlerin ortaya çıkması durumunda bekleyebileceğini” söylemiş, “Ama Nisan’daki seçimlerin sonrasına kalmaz” demişti.
Stoltenberg: Türkiye ile ilerleme var
Mecliste tarihi sürecin başladığı gün başşehir Helsinki’yi ziyaret eden NATO genel Sekreteri Jens Stoltenberg de “Şimdi Finlandiya ve İsveç’in tam üyeliğini onaylama zamanıdır” diyerek meclis onay sürecini şimdi başlatmayan Türkiye ve Macaristan’a davetini yineledi.
Finlandiya Başbakanı Sanna Marin ile bir ortaya gelen Stoltenberg, Türkiye ile ilerleme sağlandığını ve üç ülke ortasında ortak sistem toplantısının istikbal hafta Brüksel’de yapılacağını belirtti. Başbakan Marin de, ülkesinin üyelik sürecinin Temmuz ayında düzenlenecek NATO tepesine kadar sonuçlanmasını umutla beklediklerini kaydetti.
Rusya hududuna 200 kilometrelik tel örgü
NATO üyeliğiyle ilgili süreç hızlanırken, Finlandiya’dan dikkat cazibeli bir adım daha geldi. Rusya ile 1300 kilometrelik hududu bulunan İskandinav ülkesi, hududa planlanan 200 kilometrelik tel örgünün imaline başlandığını açıkladı.
Finlandiya Hudut Korumasından yapılan açıklamada, ormanlık alanda arazi çalışmalarına başlandığı, yol üretimi ve tel örgü inşasının Mart ayında başlamasının hedeflendiği kaydedildi. Ülkenin güneydoğu sonundaki üç kilometrelik pilot projenin Haziran ayı sonuna, 70 kilometrelik kısmın 2025 yılına kadar tamamlanması hedefleniyor. Yekün uzunluğunun 200 kilometreyi bulması planlanan, dikenli teller, gece görüşlü kameralar, Fer ve hoparlörlerle donatılacak üç metre yüksekliğindeki tel örgünün 380 milyon euroya mal olması bekleniyor.
Finlandiya’nın var sonları, daha Fazla Aka baş hayvan geçişini önlemek üzere dikilen tahta çitlerden oluşuyor. Helsinki, artan tansiyon nedeniyle Rusya’nın hudutta siyasi maksatlarla göç akını başlatmasından tasa ediyor.
AFP,dpa/BK,TY
Yorum Yok