Depremin ağır yıkıma neden olduğu Hatay’da gündem seçim değil, güçlü Ömür şartları. Sandığa “kırgın ve öfkeli olarak” gideceklerini söylüyorlar. Su, yazlık kıyafet, hijyen paketi üzere Temel muhtaçlıkları devam ediyor.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarının üzerinden 3 ay geçti. 14 Mayıs seçimlerine ise 8 gün kaldı. DW Türkçe, sarsıntının en Çok yıkıma neden olduğu Hatay’a giderek nihayet durumu inceledi.
Hatay’ın Antakya ve Defne ilçelerinde yıkılan binaların enkazlarının kaldırılması Aka oranda tamamlanmış görünüyor. Fakat ağır hasarlı binaların yıkımına ait çalışmalara ise şimdi başlanılmamış. Terk edilmiş bir Belde manzarası çizen Antakya ve Defne’den yıkım için gelen Amel makinaları da çekilmiş durumda. Birkaç Amel makinası dışında rastgele bir çalışma yapılmıyor. Sarsıntının birinci iki ayında bölgede çalışan Türlü devlet kurumlarına ilişkin Amel makinalarının da kenti terk ettiği görülüyor. Şuan ağır hasarlı binaların yıkımına geçilmemesinde buna ait yapılan ihale münasebet gösteriliyor.
Peki, Hatay’da seçim atmosferi Mevcut mı?
Hatay’ın 14 Mayıs seçimlerinde yaklaşık 1 milyon 62 bin seçmeni var. 2018 seçimlerinde 11 milletvekilinden 5 AKP, 4 CHP, 1 MHP ve bir de TİP çıkardı. Lakin bu seçimlerde AKP’nin en az bir Milletvekili kaybetmesi bekleniyor.
Kentte seçimleri ait Biricik işaret; AKP, CHP, Âlâ Parti, TİP ve Yeşil Sol Parti’nin billboardlara verdiği ilanlar. Bunun dışında kentte bir seçim havası görmek Muhtemel değil. Kemal Kılıçdaroğlu’nun verdiği ilanda, depremzedelere meskenlerinin bedelsiz verileceği yazıyor.
Seçimlerde depremzedeler oylarını daha Evvel kullandıkları okullarda verecek. Şayet okullar ziyan görmüşse, bahçesinde konteyner kurulacak ve oy kullanma süreçleri burada yapılacak. Kimi okullarda buna ait paklık çalışması başlatılırken, şimdi sandıklar kurulmuş değil.
Otogarda dönüş hareketliliği yok ancak Hatay Otogarı’nda ise dönüşlerle ilgili hareketlilik gözlemlenmiyor. Zelzelede ziyan gören otogarın bahçesinde kurulan konteynerde otobüs firmaları hizmet vermeye çalışıyor. Otogardan kalkan otobüsler şimdilik az yolcuyla devinim ediyor. Lakin seçimler nedeniyle oy kullanmak isteyenler 12-13 Mayıs günleri için bilet almaya başlamış durumda. Kimi otobüs firmalarının Hatay’a dönüş seferlerinde otobüs koltuklarının yarısı dolmuş durumda.
Bir firmanın vazifelisi Süleyman Aşkar, “Ayın 10’una kadar otomobiller boş gözüküyor. Lakin dönüşler için seçimlerden Dolayı 12’si, 13’i baya bir yoğunluk var. oy kullanmaya gelecekler” dedi.
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin de hesaplarına nazaran 700 bin kişinin Hatay’dan ayrıldığını belirterek, “AFAD datalarına nazaran 430 binmiş. Seçimde geliş gidişler olacak. Fakat Belen’den geçip buraya nasıl gelecekler bilmiyorum. Geldi, buraya nerede yatacaklar. Sıkıntı Fazla burada” dedi.
‘Üzgün, kızgın, kırgın, öfkeli…’
Peki, Hataylılar hangi hislerle sandığa gidecek?
Depremde yaralı kurtulan ve 18 yıldır oturduğu ağır hasarlı konutundaki bütün eşyaları 8 bin TL’ye satmak zorunda kalan hemşire Gülcan Durur, bu soruya “Üzgün, kızgın, kırgın, öfkeli” diye Karşılık verirken ekliyor: “Hayat bize neler getirecek, bunların hiçbirini bilmiyoruz. Ömür alanı, soluk almak burada Fazla güç. Memleketimiz gitti, hayatımız gitti. hayat standartlarımız gitti. Biz memleketimizden hiçbirimiz vazgeçmedik, vazgeçmeyi de düşünmüyoruz.”
Eşyaları koyacak yeri olmadığı için sattıklarını belirten Durur, “500 milyara (bin TL) alabilir misiniz bu eşyaların yenilerini. Fakat koyacak yerimiz yok. Oturduğun koltuğu satıyorsun, televizyonu, klimanı, satıyorsun. Her şeyi satıyorsun” dedi.
Henüz pert olan arabasının parasını sigortadan alamadığını belirten depremzede, “El bileğim kırık fizik tedavi olmam gerek, tedavimi olamıyorum. Kalacak yerim yok. Otomobilim yok, ne yapabilirim” diye konuştu.
‘Seçimler ertelenmeliydi’
Gülcan Durur, seçimlerin bir Yıl ertelenmesi gerektiğini belirtirken, bu süreçte yapılan icraatları gördükten sonra oy vermenin daha hakikat olacağını kaydetti. Durur, “Ben seçimden sonra da hiçbir şey olmayacağını düşünüyorum” tabirini kullandı.
Öğretmen eşi Mehmet Durur ise “Erdoğan’ın 1 Yıl içinde depremzedelere meskenler teslim edilecek” vaadini inandırıcı bulmadı. “Burada meskenlerin bir sene içinde teslim edilmesi Mümkün değil” diyen Durur, Antakya’nın tamamının yıkıldığını kaydetti, bu kadar konutu yapmanın Muhtemel olmadığını vurguladı. Durur, şu Lahza meskenlerinin nasıl yapılacağına ait kendilerine rastgele bir bilgi verilmediğine dikkat çekti.
Seçimde sanığa gidip gitmeyeceklerinin de kuşkulu olduğunu belirten Durur, “Biz acılarımızla uğraşıyoruz. Konutumuzu kaybettik, ailemizi kaybettik, sokağımızı, anılarımızı, komşularımızı, her şeyimizi kaybettik. fakat gelip bize seçim vaatleri… Biz seçimi duymak istemiyoruz ki. Biz acılarımızla uğraşırken herkes kendi çıkarının peşinde” dedi.
Mehmet Durur, “Siyasi tercihiniz değişti mi sarsıntıdan sonra” sorusuna ise “Depremden Evvel değişmeye başlamıştı, zelzeleden sonra mutlaka değişti” karşılığını verdi.
Depremzedelerin problemleri neler?
Hataylıların gündemi, Siyaset yahut seçim değil; hala tahlile kavuşmayan sorunları… Antakya’nın Küçükdalyan Mahallesi’nde heyeti çadırda iki çocuğuyla Birlikte hayata tutunmayan çalışan Neslihan Oduncu, “Depremin üzerinden üç ay geçti, durumunuz şuan nasıl” sorusuna şu karşılığı verdi:
“Koşullarımız Fazla makus. Çadırdayız. Üç gündür susuzuz. Olağanda su getiriyorlardı (1 Mayıs) bayram nedeniyle su gelmedi. Evvelki gün de hafta sonu diye. Bulaşıklarımızı üç gündür yıkayamadık. Çadırımız Fazla sıcak, soluk almakta zorlanıyoruz. Boğuluyoruz. Yani Kötü durumumuz Fazla makûs. Elektriğimiz yok. Tuvalet bağlanmadı. Duş konulmuş lakin kurulmamış. Duş almak için nerelere gidiyoruz? Konteyner istiyoruz. Bizim de yaşama hakkımız var. Yaşamak istiyoruz yani. Hele çocuklar için Fazla berbat, felaket. Çocuklar hiçbir halde eğitim alamıyor, bunun zorluğunu yaşıyoruz. Eğitim alamıyor, eğitimden geride kaldılar.”
Oduncu, sandığa hangi hislerle gidecekleri sorusuna ise “Yani kırığız, kalbimiz kırık. Kırık bir halde gideceğiz” karşılığını verdi.
‘Yazlık kıyafet istiyoruz’
Havaların ısınması nedeniyle yazlık kıyafet muhtaçlıkları olduğunu belirten Oduncu, tişört, yazlık terlik yahut ayakkabı istediklerini söyledi. Oduncu, yağmur yağdığı Vakit da çadırı su bastığını, eşyalarının ıslandığını belirterek, “Depremzede olduğumuz için şuan seçimler gündemimizde değil” dedi.
Hatay’da sinek sorunu
Aynı mahallede oturan Nazan Ekinci ise kentte Önemli bir sinek ve haşere sorunu olduğunu belirterek, “Çadırlarda yaşamaya çalışıyoruz. İlaçlama yapılmıyor. Çadırkenttekilere yardım yapılıyor. Biz isteyince muhakkak yardım yapılmıyor, çadırkentte değilsiniz diye” sözünü kullandı. Konteyner teklifi yapıldığını belirten Ekinci, “Verdikleri konteynerler bizim işyerimize 1,5 saat uzaklıkta. Gidemeyiz. Gideceğimiz yerde verilmesini istiyoruz” dedi.
Seçimlerin sorulması üzerine Ekinci, “Eskiden seçim için bir şey yapmaya çalışıyorlardı, biz artık hiçbir kimseyi görmedik, hiçkimseyi” sözünü kullandı.
Parayla konteyner yaptıran depremzede
Adını vermek istemeyen orta İhtiyar bir depremzede ise meskeninin önünde 110 bin TL’ye konteyner yaptırmak zorunda kaldığını anlattı. Halkın yardımlarının geldiğini belirten depremzede, “Ancak devletin yardımını görmedim ben” dedi. Birebir vatandaş, seçimlere ait “Umudumuz şöyle; Şayet CHP gelirse zira onlar Laf verdiler. Bize her yıkılan konutun yerine mesken vereceklermiş, konutlarını yaptıracaklarmış, ancak ne kadar gerçek bilmiyoruz. Şayet yaparlarsa seviniriz” dedi.
Samandağlılar ne düşünüyor?
Benzer problemler, Hatay’ın Samandağ ilçesinde de var. 27 yaşındaki Muallim Manolya Miçoğulları, Özel okullarının yıkılması nedeniyle işini yapamıyor. Çadırında konuştuğumuz Miçoğulları, umutsuz olduklarını belirterek, “Şuan beklemedeyiz. Ne yapacağımızı biz de bilmiyoruz, Meskenimiz gitti, her şeyimiz gitti. Üç ay öncesine kadar her şeyimiz vardı lakin bir gecede her şeyden mahrum kaldık. Her yer boşluk, şimdiye kadar bu türlü bir şey görmedik, Fazla üzücü bir şeyle karşı karşıyayız. Fecî bir haldeyiz” dedi.
Hijyen eserleri konusunda eksikleri olduğunu belirten Miçoğulları, 600-700 kişinin kaldığı çadırkentte Biricik lavaba kullanmak zorunda kaldıklarını söyledi.
Seçimlerde oy kullanmaya gideceklerini belirten Manolya Miçoğulları, “Umutsuzuz zira ülkede ne olacağını bilmiyoruz, oy vereceğiz lakin umutsuzuz. Değişim istiyoruz zira olması gerekiyor bence, bir değişim olması gerekiyor. Üç ay geçti molozlar bile kaldırılmadı yanlışsız düzgün, bir değişim olsun, hızlandırılsın bir şeyler, Samandağ tekrar ayağa kaldırılsın istiyoruz” diye konuştu.
Havalimanı neden kapalı?
Samandağ’da yaşayan Edip Dal, meselelerin devam ettiğini, bir çadırda 8 Benlik iki aile ile kaldıklarını kaydetti. İktidarın yapılacak bahisleri 20 Yıl borçlandırarak kendilerine vereceğini öne süren Kol, “Benim yaşım zati 60. Ölünceye kadar ben borçlu mu yaşayacağım? Bu türlü bir Ömür ne kadar gerçek olabilir” diye sordu.
Seçimler nedeniyle depremzedelerin dönmek istediğini belirten Kısım, fakat havaalanının hala kapalı olduğunu kaydetti. Sırf karayoluyla buraya insan getirmenin güç olacağını belirten Kısım, “Havayolunun kapanması seçimleri engelleme olarak geliyor bize. Beşerler Hatay’a gelmesin, oyunu kullanmasın algısı bizde uyandı” dedi.
‘Seçimlerde değişim istiyoruz’
Samandağlılar olarak değişim istediklerini belirten Kısım, şunları söyledi:
“Böyle bir sistemde yaşamayı ben hiçbir Vakit yaşamayı tercih etmedim, etmiyorum. hayat pahalılığı var, ötekileştirme var. Zati sarsıntıda bunu net bir formda gördük. Nasıl ötekileştirildiğimizi yaşadık. Üç gün burada beşerler çığlıklarıyla kaldılar, çığlık atarak öldüler. Yani bizi vefata terk ettiler. Bundan Fazla kızgınım, bu yöneticileri affetmeyeceğim.”
Hatay Otogarı’nda Sinop’a gitmek üzereyken konuştuğumuz Gül İçkan ise yaşadıkları nedeniyle öfkeli. İçkan, “Diliyorum yüreğinde bu acıyı bizim kadar olmasa da hissetmeye çalışan en azından hissetmeye çalışan yanımızda olduğunu bize gösteren beşerler gelsin ülkeye yönetici olarak. Gelip o denli rahat bir biçimde gezinip dolaşıp gitmesinler” dedi. Yaşadıklarını unutmayan İçkan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Unutulmayacak bunlar, aklımızı kaçırmadığımıza şükrediyoruz. çok bir şey söylemek istemiyorum. O kadar dolu ki içimiz, o kadar Fazla titriyor ki bizim bu hoş kentimiz, yok oldu ya, insanlarımız yok oldu. Bize bir Yıl içinde eksiksiz Belde yapacaklarmış, 20 yılda da Paris yapsanız ne olacak ki biz yaşadığımızı biliyoruz. Daima yaralıyız artık.”
Yorum Yok