HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, Dünya Ermenileri Doruğu kapsamında Ermenistan’da yaptığı görüşmeler üzerine, “Ermenistan Cumhurbaşkanı Vahagn Haçaturyan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Ermenstan Meclis Başkanı Alen Simonya ve Türkiye-Ermenistan olağanlaşma sürecinin temsilcisi ve Ermenistan Meclis reis Yardımcısı Rubinyan ile pek Fazla Milletvekili ve bakanla da temaslarda bulundum. Tüm bu temaslarımızda Türkiye-Ermenistan olağanlaşma sürecini ve Kafkaslarda Düş ettiğimiz kalıcı barışı istişare ettik” dedi. barış ve olağanlaşma sürecine değinen Paylan, “Bu sıkıntıyı bu kadar uluslararasılaştırmamalıyız. Bunun için de bir anahtar var. İki kardeş Kamu barıştırılması için bir anahtar var. Anahtar aktör Türkiye’dir. Güney Kafkasya’da barışı sağlayacak anahtar ülke Türkiye’dir. öbür ülkeler çatışma üzerinden kendi çıkarlarını koruyabilirken Türkiye fakat barış üzerinden bir kazanım sağlayabilir. Bu kazanım sırf Türkiye’nin değil, Azerbaycan’ın ve Ermenistan’ın olacaktır” diye konuştu.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında; Ermenistan’a yaptığı ziyaret ve oradaki temaslarına ait açıklamalar yaptı. Paylan, Kafkaslar’da kalıcı barışın sağlanması gerektiğine vurgu yaptı.
“Nefret telaffuzları, milliyetçi telaffuzlar Fazla kolaydır; lakin barışı kurmak, önyargıları bitirmek Fazla zordur”
Türkiye, Azerbaycan ve Ermenistan’da önyargıların oluşturulduğunu Anlatım eden Paylan, “Risklerle de karşı karşıyayız. Nefret telaffuzları, milliyetçi telaffuzlar Fazla kolaydır. Milliyetçi siyasetler sürdürmek Fazla kolaydır. Cenk siyasetlerine Cenk tamtamları Aşırmak Fazla kolaydır. Bunlar için nefret telaffuzları kafidir. ancak barışı kurmak, önyargıları bitirmek Fazla zordur. Uzun müddettir birbirine kıyan halkları barıştırmak Fazla zordur. Bunun için cüret, kararlılık, irade gerekir. Ben bu gayrete talibim” dedi.
Paylan’ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
“Ermenistan’ın kapısı da 30 yıldır kapalı”
“Dünya Ermenileri Tepesi vesilesi ile geçtiğimiz günlerde 5 gün süren bir program çerçevesinde Ermenistan’daydım. Ermenistan’da Fazla sayıda temasta bulundum fakat bunların hepsinden Evvel söylemek istediğim şey Ermenistan halkının, kamuoyunun, basınının Fazla Aka bir ilgisi ile karşılaştım. Bununla Türkiye’nin bir Milletvekili olarak gurur duydum. Ermenistan’dan bilmiyorsunuz fakat söyleyeyim Türkiye Fazla yakından takip ediliyor. İki Kamu uzun müddettir sıkıntılar yaşıyor. Ermenistan’ın kapısı da 30 yıldır kapalı. Ermenistan halkı, 30 yıldır kapalı olan bu kapının açılmasını ve ilgilerin olağanlaşmasını bekliyor.
“Türkiye-Ermenistan olağanlaşma sürecini ve Kafkaslarda Düş ettiğimiz kalıcı barışı istişare ettik”
Bu çerçevede Ermenistan Cumhurbaşkanı Vahagn Haçaturyan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Ermenstan Meclis Lideri Alen Simonya ve Türkiye-Ermenistan olağanlaşma sürecinin temsilcisi ve Ermenistan Meclis reis Yardımcısı Rubinyan ile pek Fazla Milletvekili ve bakanla da temaslarda bulundum. Tüm bu temaslarımızda Türkiye-Ermenistan olağanlaşma sürecini ve Kafkaslarda Düş ettiğimiz kalıcı barışı istişare ettik. Bu hususta temaslarda bulunduk.
“Barış için fırsat pencereleri açılır ve Şayet bu fırsat pencereleri yeterli değerlendirilmezse daha sonra bu fırsat penceresi kapanır”
Yaptığımız temaslar ve Kafkaslar’daki gördüğüm durum hakkında şunu söyleyebilirim; kritik bir kademedeyiz. barış için fırsat pencereleri açılır ve Şayet bu fırsat pencereleri uygun değerlendirilmezse daha sonra bu fırsat penceresi kapanır. Ben Kafkaslar’da barış için Önemli bir fırsat penceresinin olduğunu düşünüyorum. Lakin risklerle de karşı karşıyayız. Nefret telaffuzları, milliyetçi telaffuzlar Fazla kolaydır. Milliyetçi siyasetler sürdürmek Fazla kolaydır. Cenk siyasetlerine Cenk tamtamları Aşırmak Fazla kolaydır. Bunlar için nefret telaffuzları kafidir. lakin barışı kurmak, önyargıları bitirmek Fazla zordur. Uzun müddettir birbirine kıyan halkları barıştırmak Fazla zordur. Bunun için cüret, kararlılık, irade gerekir. Ben bu çabaya talibim. Türkiye, Azerbaycan ve Ermenistan’ın Tüm siyasetçilerinin de talip olmasını istiyorum. Artık barış için bir fırsatımız, bahtımız var. Bu bahtı yeterli değerlendirmeliyiz.
“Halklar birbirine karşı önyargılar ile doldurulmuş durumdalar”
Ermenistan, Türkiye, Azerbaycan tarafında da önyargılar var. Tüm bu önyargılar anlaşılır önyargılar. Neden? Zira on yıllardır halklar birbirine karşı önyargılar ile doldurulmuş durumdalar. Gerçek yahut palavra propagandalar, nefret telaffuzları ile birbirlerine karşı önyargılar büyütülmüş durumda. Artık bu önyargıları bitirmek için barışın yolunda bir irade göstermemiz gerekiyor.
“Ermenistan tarafı maksimalist beklentiler içerisinde maalesef barışa ulaşmamız hakkında kusurlar yaptı”
1990’lardaki birinci savaştan sonra Ermenistan tarafı maksimalist beklentiler içerisinde maalesef barışa ulaşmamız hakkında yanlışlar yaptı. Zira beklentileri maksimalist. Maksimalist beklentiler içerisinde adil bir barışa ulaşma bahtı yoktur. Zira bir halk, sadece barış benim için olsun, ben ne diyorsam o olsun derse orada barıştan bahsedilemez. Kalıcı barış için; çatışan tarafların her ikisi için de eşitlik isteyen bir barış ile fakat kalıcı barışı sağlayabilirdik. Maalesef 1990’lardaki bu fırsat penceresini bu manada kaçırdık. Kusurlar yaptık.
“Azeri ve Ermeniler bir ortada yaşıyorlardı”
İkinci savaştan sonra da ben tıpkı yanılgıyı Azerbaycan’ın yaptığını görüyorum. Azerbaycan tarafı da şu anda tıpkı Ermenilerin 1990’larda yaptığı üzere maksimalist beklentiler içinde. Daima benim istediğim olsun diyor, her şey benden yana olsun diyor. Maalesef bu türlü beklentiler içinde de tekrar adil bir barışa ulaşma talihi yoktur. Kalıcı bir barışa ulaşma bahtı yoktur. Kalıcı bir barış lakin Azeri ve Ermeni halklarının adil, kalıcı bir barışa ulaşması ile olabilir. Bu barışta adaletin imzası olması gerekir. Sırf 35 Yıl öncesine kadar Suşa’da, Karabağ’da, Bakü’de Azeri ve Ermeniler bir ortada yaşıyorlardı. ancak milliyetçi yarışlar çerçevesinde birbirlerinden koptular, birbirlerine kıydılar. Artık bu bir ortada yaşama iradesini hatırlatma vakti. Bunu hatırladığımız Vakit kalıcı barışa Fazla daha çabuk ulaşacağız.
“Coğrafya yazgıdır, Türkiye de Ermenistan da Azerbaycan da komşularını değiştiremeyecek”
Coğrafya yazgıdır. Türkiye de Ermenistan da Azerbaycan da komşularını değiştiremeyecek. Madem ki coğrafya bizim mukadderatımız madem ki bir komşu olarak bir ortada yaşamak zorundayız kalıcı bir formda barış içinde yaşamanın yollarını bulmalıyız. Bu da lakin adil bir barıştan geçer.
1990’lardaki fırsat penceresinden bahsettim. O zamanki Cumhurbaşkanı Levon Terpotrosyan görüştüm. Terpotrosyan ile uzun süren Fazla İçten bir sohbet gerçekleştirdik. çok Mesut olarak söyleyebilirim ki sayın Terpotrosyan da şu Lahza gerçekleşme mümkünlüğü olan barışla ilgili her türlü sorumluluğu almaya Amade olduğunu bana iletti. Maalesef 1990’lardaki o fırsat penceresini kaçırmıştık. lakin artık o periyodun aktörlerinin tekrar mesuliyet alma konusunda irade koyması değerlidir.
2008’de futbol diplomasisi ile isimlendirilen protokoller devam eden yeni bir fırsat penceresi vardı. O periyotta de Cumhurbaşkanı Ser Sarkisyan idi. Sarkisyan ile de görüşme yaptım. Kendisine de mesuliyet alma daveti yaptım. Artık bu manada daima birlikte mesuliyet alma vaktidir. Sayın Nikol Paşinyan’da bu barış iradesi var. Barış, masaya oturma daveti yapıyor. Bu bahiste Ermenistan’daki barış iradesi çok yerinde. ancak Ermenistan’da buna inanmayan muhalefet de var. Şu anda uzatılan bu eli tutma vaktidir. Azerbaycan’dan da Türkiye’den de tutma vaktidir. önemli bir fırsat penceresidir bu. Paşinyan barış elini uzatıyor. Adil bir barışa ulaşmalıyız.
“Sınırlarınız kapalı ise problemlerinizi çözemezsiniz”
Sınırın açılacağına dair açıklamalar var. İki Kamu ortasında bir Sıkıntı var, hudutlarınız kapalı ise sıkıntılarınızı çözemezsiniz. İki komşu Mesken olarak düşünün, sıkıntılarınız var, kapılarınız kapalı ise meseleleri çözemezsiniz. Kapıyı açarsanız problemleri çözebilirsiniz. Bu önyargıları nasıl bitireceğiz? Hududu açacağız, alakaları artıracağız, kültürel, diplomatik, ekonomik bağlantıları başlatacağız. Bu ilgiler sonucunda da önyargıları sona erdireceğiz. Her iki Kamu da kazanacak.
Bu hududun açılması elbette Ermenistan için yararlıdır. En az Ermenistan halkı kadar Türkiye’nin şark vilayetleri için de yararlı olacak. Buradan Türkiye’nin şark vilayetlerindeki belediye liderlerine, valilere, bütün yöneticilere, milletvekillerine çağrımdır. Bu mevzuda çıkın açıklamalar yapın. Hükümete baskı yapın. Bu sonun açılmasının Kars’ın, Iğdır’ın, Ardahan’ın, Van’ın, Diyarbakır’ın hatta limanlar üzerinden Trabzon ve Rize’nin mukadderatını değiştireceğine dair davetler yapın. Ağrı niçin bu kadar fakir, Kars, Iğdır neden bu kadar fakir? Zira Çabucak yanındaki Ermenistan ile Hudut kapalı. Bu Hudut açılırsa bütün bölge halkları daima birlikte kazanacaktır. Savaşlarla daima birlikte kaybettik, barış ile daima birlikte kazanabiliriz. Ermenistan, Türkiye, Azerbaycan da halkı da kazanır.
“Bölgede Aka oyuncular İran, Rusya var”
Şöyle bir riskimiz var. Bunu Ermenistan’da yaptığım temaslarda da gördüm. Maalesef nihayet periyotta yine bir çatışmalı süreç içerisinde bu tahlil yolundayız lakin tahlili uluslararaslaştırmak üzere bir meseleyle da karşı karşıyayız. Bölgede Aka oyuncular var. İran, Rusya var. nihayet çatışmalardan sonra Amerika Kongre Lideri Pelosi de oraya gitti. En nihayet sayın Paşinyan ve sayın Aliyev, Putin çağırdı, Soçi’de görüşmeler yaptılar. Aka güçlerin oyun alanına döndü tekrar Kafkasya. Güç gayretleri Mevcut Aka güçlerin. Bu kadar Aka güçler, bu bölgede kendi çıkarları çerçevesinde taraflara davetlerde bulunurlarsa bu sorunun tahlili zorlaşır.
“Güney Kafkasya’da barışı sağlayacak anahtar ülke Türkiye’dir”
Bu sıkıntıyı bu kadar uluslararasılaştırmamalıyız. Bunun için de bir anahtar var. İki kardeş Kamu barıştırılması için bir anahtar var. Anahtar aktör Türkiye’dir. Güney Kafkasya’da barışı sağlayacak anahtar ülke Türkiye’dir. diğer ülkeler çatışma üzerinden kendi çıkarlarını koruyabilirken Türkiye fakat barış üzerinden bir kazanım sağlayabilir. Bu kazanım sırf Türkiye’nin değil, Azerbaycan’ın ve Ermenistan’ın olacaktır. Bu hususta Türkiye’deki bütün aktörlere, hükümete, Cumhurbaşkanı’na çağrımdır; gelin bu iki Küs kardeş halkı barıştıralım. İki ülkeyi barıştıralım. Bu bahiste daima birlikte mesuliyet alalım. Daima birlikte kazanma vaktidir. Ben Kafkaslar’da kalıcı barış için Azerbaycan- Ermenistan barışı için ve Türkiye-Ermenistan olağanlaşma süreci için her türlü sorumluluğu almaya hazırım. Bundan sonra da alacağım.”
“Barış için aslında kaideler uygun”
Paylan, Ermenistan’ın olağanlaşma sürecine ait gazetecilerin yönelttiği soruya, “Bu iki Yıl evvelki savaştan sonra bir ateşkes muahedesi imzalandı. Daha sonra sayın Aliyev, barış için beş Koşul ortaya koydu. Bunların en değerlisi iki tarafın birbirlerinin toprak bütünlüğünü kabul etmesiydi. Bu beş kaidenin beşini de Paşinyan hükümeti kabul etti. barış için aslında kurallar uygun. Tarafların sadece masaya oturması gerekiyor. Adil bir barışa ulaşması gerekiyor” cevabını verdi.
“Çözüm istemeyenler, çözümsüzlük üzerinden bölgedeki hegemonyalarını sürdürenlerdir”
Paylan, “Güney Kafkasya’da tahlil istemeyenler belirlidir. Tahlil istemeyenler, çözümsüzlük üzerinden bölgedeki hegemonyalarını sürdürenlerdir. Bu Rusya’dır Aka oranda. Zira çözümsüzlük üzerine bölgedeki hegemonyasını sürdürebilir. Biz ise fakat ve lakin barış ile Bir arada bütün halkları kazandıracak bir periyoda geçebiliriz. Bu açıdan madem ki çözümsüzlük öbür güçlere kazandırıyor, tahlil ise bize, Ermenistan ve Azerbaycan halklarına kazandırıyorsa artık biz daha Çok mesuliyet almalıyız ki bu kilitlenmiş süreci açabilelim. Bu manada anahtar ülke Türkiye’dir. Bizler bu manada daha Çok mesuliyet almalıyız” dedi.
Ermenistan’da muhalefetin barışan inanmadığını Anlatım eden Paylan, bunun nedenine ait sorulan soruya, “Sarkisyan, eski Cumhurbaşkanı, muhalefet liderlerinden birisi. Bu mevzuda Ermenistan’da hâkim olan önyargıları dillendiriyor muhalefet. Şu anda Azerbaycan’ın maksimalist talepleri ve Türkiye’nin bu bahiste adım atmakta utangaç davranması konusunda önyargılar maalesef Ermenistan kamuoyunda güçlü… Türkiye’de bu sürece dair muhalefet yok. Tüm siyasi partiler, olağanlaşma sürecini destekliyor. Türkiye adım atmakta pek rahat. Zira herkes Güney Kafkasya’da Tüm siyasi partiler barışı istiyor. lakin Ermenistan’da bir muhalefet, buna ait önyargılar var. Bu sürecin de akamete uğrayacağına dair bir niyet var. Bu kanıyı geriletmenin yolu kelam değil icraattır. Artık icraat yapma zamanı” diye konuştu. (ANKA)
Yorum Yok