Aralık 1829’da, İngitere idaresindeki Hindistan’ın birinci valisi Lord William Bentinck, dul bayanların eşlerinin cenaze ateşinde yakıldıkları Hindu geleneğini (sati) yasakladı.
Lord William Bentinck, 49 kıdemli ordu subayı ve 5 yargıcın görüşlerini aldıktan sonra “İngiliz idaresinin üzerindeki bu kara lekeyi temizleme” kararı aldı.
Bunun için yeni bir yasal düzenleme getirdi.
Düzenlemede, geleneğin, “insan tabiatına alışılmamış, Yasa dışı ve kötü” olduğu belirtiliyordu.
Hindu dul bayanların yakılmasına “yardım ve yataklık etmekten” hatalı bulunanlar, “kurban istekli olsun ya da olmasın” taammüden insan öldürmekten hatalı bulunacaklardı.
Mahkemelere bu bireylere vefat cezası Eda yetkisi getirildi.
Bentinck’in düzenlemesi, sati tersi kampanyaların en sertiydi.
Yasal düzenlemenin akabinde, Raja Rammohun Roy liderliğindeki 300 seçkin Hindu, kendilerini bayan katili olarak anılmaktan sonsuza dek kurtardığı için Bentinck’e teşekkür etti.
Ortodoks Hindular ise Bentinck’e reaksiyon gösterdiler. Bilgelerden ve kutsal kitaplarından alıntı yaparak, sati’nin “dini bir yükümlülük olmadığı” tezine itiraz ettiler.
Bentinck bu itirazları dinlemeyince itirazlar İngiliz kolonilerindeki en yüksek eşitlik makamı Privy Kurulu’na ulaştı.
Konsey, 1832’de sati’nin “topluma karşı açık bir suç” olduğuna karar vererek yönetmeliği onayladı.
Hindistan’da kast sisteminin türel tarihini ele Meydan Caste Pride isimli kitabın müellifi Manoj Mitta, “1829’daki düzenleme, 190 yıllık sömürge idaresi boyunca gelenekçi beklentilere Karşın Ödün verilmeden bir toplumsal yasanın çıkarıldığı Biricik Örnek olabilir” diyor ve ekliyor:
“Sömürgeci, sömürülenleri yıpratan bu geleneği kabahat sayarak ahlâki puan da topladı.”
Ancak Bentinck Yasası, 1837’de bir Öbür İngiliz yetkili, Hindistan Ceza Kanunu’nun muharriri Thomas Macaulay tarafından iptal edildi.
Macaulay’ın anlayışına nazaran, dul bayanın kışkırtmasıyla ateşi yaktığını kanıtlayabilen şahıslar hür bırakılabilirdi.
Hazırladığı taslakta, kendilerini yakan bayanların “güçlü bir dini misyon hissi, yer yer de kuvvetli bir Haysiyet duygusu” ile motive edildikleri belirtiliyordu.
Mitta’ya nazaran Macaulay’in sati konusundaki “sempatik duruşu” yıllar sonra İngiliz yöneticilere manalı geldi.
Mitta, Macaulay’in taslağının, sepoy olarak da bilinen yerli Hindu ve Müslüman askerlerin, silah fişeklerinin hayvansal yağlarla yağlandığı tasasıyla şark Hindistan Şirketi’ne başkaldırdıkları 1857’deki Başkaldırı sonrası uygulanamaya konamadığını söylüyor.
1829 ve 1862 yılları ortasında sati hatası, cinayetten intihara yardım ve yataklık etmeye kadar indirgenerek cezası hafifletildi.
Mitta, “1829’dan itibaren daha az uygulanmasına karşın, sati Hindistan’ın belli bölgelerinde, Özellikle yüksek kastlar ortasında değer görmeye devam etti” diyor.
Hindistan Ulusal Kongresi’ne katılan ve İngiliz mandasına karşı bağımsızlık kampanyasında Kıymetli bir rol oynayan avukat-politikacı Motilal Nehru, 1913’te Uttar’da bir sati davasında üst kasttan altı kişiyi savunmak için mahkemeye çıkmıştı.
Sanıklar, ateşin “dul bayanın katıksız dindarlığıyla mucizevi bir halde tutuştuğunu” tez ettiler.
70 yıldan uzun mühlet sonra, sati’nin kıssasında nihayet bir değişiklik oldu. 1987’de Rajiv Gandhi liderliğindeki hükümet, birinci Defa “uygulamayı yüceltmeyi” kabahat sayan bir Yasa çıkardı.
Böylelikle sati’yi destekleyen, haklı çıkaran yahut propagandasını yapan şahısların 7 Yıl mahpus cezasına çarptırılmasının önü açılmıştı.
Yasa tıpkı vakitte uygulamayı cinayet olarak saydı ve buna yataklık edenler için vefat cezasını yine getirdi.
Bunun akabinde Hindistan’da sati’ye karşı Öfke yayılmaya başladı.
Rajasthan’ın kuzeyindeki Ufak bir köyde Roop Kanwar isimli genç bir gelinin yakıldığı hadise, 1947 yılında Hindistan’ın bağımsızlığını kazanmasından sonra gerçekleşen 41. sati hadisesi olarak kayıtlara geçti.
Rajiv Gandhi Maddesi’nin önsözü Bentinck’in düzenlemesinden ödünç alınarak hazırlandı.
Mitta, “Sömürgeden kurtulmuş bir ülkenin, farkında olmadan da olsa, eski sömürgecisini onurlandırışıydı” diyor.
Yorum Yok