Sudan, İsrail’le diplomatik bağ kurmak ve olağanlaşmak için mutabakat imzalayacak nihayet Arap Birliği ülkesi oluyor. İki ülke ortasındaki tarihi muahede, İsrail Dışişleri Bakanı’na nazaran birkaç ay içinde Washington’da imzalanacak.
Perşembe günü İsrail’den Sudan’a bugüne kadarki en üst seviye diplomatik ziyaret gerçekleşti. İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, Sudan’a giderek Devlet Başkanı Abdel Fattah el Burhan ve hükümet yetkilileriyle görüştü.
Cohen, dönüşünde Tel Aviv’deki havalimanında yaptığı açıklamada, barış mutabakatının hususları üzerinde uzlaşma sağlandığını açıkladı.
Sudan, iki Yıl Evvel İsrail’le olağanlaşma muahedesi imzalamayı kabul etmişti lakin bir mutabakat üzerinde bugüne kadar uzlaşma sağlanmamıştı.
Arap Birliği ülkeleri nihayet birkaç yıldır arka geriye İsrail’le barış mutabakatları imzalıyor. Sudan da bu ülkelerin sonuncusu olacak.
2020’de Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Fas, ABD’nin arabuluculuğunda sürdürülen görüşmeler sonrası İsrail’le Abraham Mutabakatı’ını imzalayarak olağanlaşma için birinci adımı atmıştı.
Arap Birliği ülkeleri on yıllardır İsrail’i resmen hâkim bir ülke olarak tanımayı reddediyordu. İsrail ve Arap ülkeleri ortasında Fazla sayıda Cenk da çıktı.
1979’da İsrail’i resmen kabul eden birinci Arap ülkesi Mısır oldu. Onu 1994’te Ürdün takip etti.
Sudan’la imzalanacak muahedenin sembolik bir ehemmiyeti de var. başşehir Hartum, 1967’deki Arap-İsrail savaşından üç ay sonra düzenlenen ve bütün Üye ülkelerin İsrail’i resmen asla tanımayacağına Ant ettiği Arap Birliği tepesine konut sahipliği yapmıştı.
Sudan Dışişleri Bakanlığı, Cohen ve Burhan’ın “İsrail ile yapan bağlar geliştirmenin yollarını; başta askeri ve Emniyet olmak üzere tarım, güç, sıhhat, su, eğitim alanlarında işbirliğini görüştüklerini” duyurdu.
Açıklamada barış mutabakatı imzalanıp imzalanmayacağına dair bir bilgi yer almadı.
Barış muahedesi açıklaması, daha sonra ülkesine dönen Cohen’den geldi. Cohen, havalimanında yaptığı açıklamada “Ziyaretin ABD’nin de isteğiyle yapıldığını” söyledi:
“Ziyaret, stratejik bir Arap ve Müslüman ülkesiyle yapılacak tarihi bir barış mutabakatının temellerini attı. İsrail ve Sudan ortasındaki barış mutabakatı bölgesel istikrarı artıracak ve İsrail devletinin Ulusal güvenliğine katkıda bulunacak.”
Cohen, barış mutabakatının, Ekim 2021’de bir vuruş sonrası idareye gelen ordunun kısa bir mühlet içinde planlanan “hükümeti sivillere devretmesinin” akabinde imzalanacağını Anlatım etti.
Filistin problemine reaksiyon olarak da yıllardır İsrail’i tanımayan Arap ülkelerinin teker teker bu siyasetten vazgeçmesi; Filistinlilerin yansısına yol açıyor.
1967’deki savaştan bu yana Arap ülkeleri, İsrail ile diplomatik münasebet geliştirmek için Filistinlilerin yaşadığı topraklardaki işgalden vazgeçmesi; şark Kudüs’ün başşehir olduğu bir Filistin devleti kurulması kuralı koşuyordu.
Yorum Yok