Türkiye’deki gelişmeleri yakından izleyen global risk uzmanı Dr. Wolf Piccoli, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın var şartların sürmesi halinde seçimleri kazanabileceğini söyledi.
Erdoğan’ın “yeni iktisat modeli” olarak nitelendirdiği siyasetlerinin ne yeni ne de bir model olduğunu kaydeden Piccoli, “Akıllara Ziyan bir deneyden ibaret. Üstelik bu deney, sefalet ile sonuçlanıyor” diye konuştu.
Bununla Birlikte Piccoli, Erdoğan’ın iktisatta istikrar olduğu biçiminde gerçek olmayan bir algı yarattığını, bir yandan muhalefete baskıyı daha da artırırken, eşzamanlı olarak kendilerine oy Eda potansiyeli olan ülkenin yüzde 50’sini, Türkiye’nin mali durumunu zayıflatmak değerine da olsa, Nakit yağmuruna tuttuğunu söyledi.
Muhalefeti, “Başkaları Üzücü diye kazanabileceğinizi düşünmek Fazla da işe yarayan bir strateji değil” sözleriyle eleştiren Piccoli, “Erdoğan’ın seçimlere giden süreçte elini güçlendiren bir öbür avantaj da aslında nihayet yirmi yıldır işine yarayan şey: Muhalefet. Muhalefet, adeta Erdoğan’ın en Kıymetli seçim müttefiki gibi” diye konuştu.
Politik risk danışmanlığı hizmeti veren Teneo’nun Eş Lideri ve Araştırma Yöneticisi Dr. Wolf Piccoli’ye yönelttiğimiz sorular ve cevapları şöyle:
Türkiye’de yaklaşan seçimler öncesinde iktisatta yaşanan gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz ?
Dr. Wolf Piccoli: Türkiye iktisadında, nihayet derece istikrarsız bir istikrar mevcut. Buna neden olansa Türk hükümetinin uyguladığı ve “yeni bir iktisat modeli” olduğunu tez ettiği siyasetler. Yeni iktisat modeli diye Anlatım ettikleri aslında ne yeni, ne de bir iktisat modeli. Akıllara Ziyan bir deneyden ibaret. Üstelik bu deney, sefalet ile sonuçlanıyor…
Bu politikaları neden Aka bir başarısızlık olarak görüyorsunuz?
Hatırlarsanız bu modeli tanıtırken ulaşacaklarını tez ettikleri amaçları de açıklamışlardı. Pekala ne vaat etmişlerdi? Bu model ile daha Çok yatırım çekeceklerini söylemişlerdi. Halbuki yatırımlar geriledikçe geriliyor. Cari süreçlerde Çok verileceği söylenmişti. Üzüntü gerçek şu ki, Türkiye’nin nihayet 11 aydaki cari açığı 45 milyar dolara ulaştı, yani durum uygunlaşmak yerine daha da berbatlaştı. TL’nin değer kazanacağını tez etmişlerdi. Herkes bunun da gerçekleşmediğini pek âlâ biliyor. Pekala fiyat istikrarı sağlanacağı vaadi gerçekleşti mi? Bu da olmadı. Türkiye’de enflasyon nihayet 24 yılın en yüksek düzeyine ulaştı… Model çuvalladı, başarısız oldu. nihayet bir kaç ayda yapabildikleri Biricik şey TL’yi bir biçimde istikrarda tutmak oldu. ancak bunun da iktisada maliyeti Fazla büyük. Üstelik bu da süreksiz tedbirler, piyasalara baskı ve birebir vakitte Aka ölçüde Körfez’den ve Rusya’dan, bölgedeki dostlarından sağladıkları mali yardımların bir sonucu…
Dost derken? Rusya ve BAE sizce Erdoğan’ın dostları mı? Seçimler öncesinde Erdoğan’a verilen bu desteğin gerisinde sizce neler olabilir?
Bakın, Türkiye’ye nihayet periyotta muhakkak ülkelerden ve nereden geldiğini bilmediğimiz kaynaklardan, paralar geldi. nihayet 12 aya baktığınızda net kusur eksik girişinin 22 milyar dolar olduğunu görüyoruz, cari açığın yaklaşık yüzde 53’ünü oluşturuyor. Bu Fazla Aka bir meblağ. Bunun geçmişte de, ne Vakit bir kriz olsa, yaşandığını gördük. 2018’de Trump nedeniyle yaşanan krizde olduğu üzere. lakin bu seviyede bir artış görmemiştik…
Peki bu Nakit nereden geliyor olabilir?
Ancak spekülasyon yapabiliriz. Bunlar, yurtdışında sahip oldukları parayı Türkiye’ye Geri getiren Türk şirketleri olabilir. Tahminen bu paraya muhtaçlıkları vardır ya da spekülasyon için bir fırsat olduğunu görmüşlerdir. Bunun Aka ölçüde Rus parası olduğu ile ilgili spekülasyon da yapabiliriz. lakin bilmiyoruz. Ayrıyeten bunlardan Müstakil olarak bir de Katar, Güney Kore, Azerbaycan, geçmişte Çin ile olduğu üzere swap muahedeleri ile gelen paralar var. Ve bir de Rusya üzere Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’na Nakit yatıranlar var, Tekrar Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) geldiği tez edilen 5 milyar var… Pekala bunlar arkadaş ülkeler mi? Türkiye için Rusya ile münasebetlerin özgün bir pozisyonu var. öbür ülkelere bakacak olursak, geçmişte tansiyonlar yaşanmış olsa da, ister Suudi Arabistan ister BAE olsun, Erdoğan’ın seçimleri kazanması onların çıkarına. Zira Erdoğan onlar için bir Cin istikrarı temsil ediyor.
Bu nedenle mi Erdoğan’ı desteklediklerini düşünüyorsunuz?
Türkiye’de koalisyon hükümetlerinin Fazla başarılı olamadığı biliniyor. Bir de 6 partili bir koalisyon hükümeti alternatifini düşünün. Tam olarak ne hedefledikleri anlaşılamayan, Biricik ortak noktaları Erdoğan’dan kurtulmak olan bir koalisyon ile kim uğraşmak ister? Üstelik bu koalisyon hükümetinde zati AKP iktidarı periyodunda misyonlar üstlenmiş isimler de olacaksa. Altılı Masa’ya bir bakın. Hariç siyaset deneyimi olan yegane isimler Ali Babacan ile Ahmet Davutoğlu. Ki Davutoğlu, Türkiye tarihinin en Üzücü dışişleri bakanı… Her ikisinin de neredeyse hiç seçmen dayanağı yok. Kılıçdaroğlu’nun Hariç siyaset deneyimi yok Akşener’in de. Dolaysıyla milletlerarası alanda Türkiye’deki muhalefet bir bilinmezlik oluşturuyor.
Öngöremedikleri bir koalisyon hükümeti yerine, Erdoğan’ın iktidarda olduğu bir Türkiye’yi mi tercih ediyorlar?
Bir kaç ay Evvel yaptığınız bir değerlendirmede seçimlerle ilgili öngörünüzün ne olduğu sorusuna Erdoğan’ın seçimleri kazanma olasılığının kuvvetli olduğu yanıtını verdiniz. Hala bu görüşte misiniz?
Erdoğan’ın nihayet bir kaç aydır siyasette yapmayı başardığı, aslında daima yapmakta başarılı olduğu şey: Sıkıntıları kendi lehine, işine yarayacak halde devşirmek. mesela Rusya’nın Ukrayna savaşını kendi lehine çevirdi… Ayrıyeten iktisatta istikrar olduğu halindeki yanlış, gerçek olmayan bir algı da yarattı. Halbuki iktisattaki var istikrar Fazla istikrarsız. Erdoğan’ın seçimlere giden süreçte elini güçlendiren bir öbür avantaj da aslında nihayet yirmi yıldır işine yarayan şey: Muhalefet. Muhalefet, adeta Erdoğan’ın en Kıymetli seçim müttefiki.
Türkiye’de muhalefetin neden başarısız olduğunu düşünüyorsunuz?
Muhalefet ümit vermiyor, kendisi de esasen Hayal gücünden, umuttan mahrum. Vakit geçtikçe, aslında Altılı Masa’yı oluşturanlar, Biricik gayelerinin yalnızca Erdoğan ile çaba olduğu izlenimi güçlendiriyorlar. Halbuki bu seçmenleri ikna etmeleri için kâfi değil. Üstelik hala ne cumhurbaşkanı adaylarını biliyoruz ne de iktisatta sahiden somut olarak ne hedeflediklerini.
CHP önderi Kılıçdaroğlu, Aralık ayında “Ekonomi Vizyon Belgesi’ni” açıkladığı bir toplantı düzenledi. Yabancı yatırımcılar size nazaran burada verilen mesajları yeterli bulmadı mı?
Hayır, bırakın bizi, İç kamuoyunda bile tesirli olmadı, yankı bulmadı. Sizinle bugün İstanbul’da bir gezintiye çıksak, insanlara Kılıçdaroğlu’nun açıkladıklarını sorsak hatırlayan çıkacağını düşünmüyorum.
Erdoğan’ın en Fazla eleştirildiği, bir Fazla sorunun kaynağı olarak hatalı dış politika görülüyor. Muhalefetin seçilmesi halinde dış politikada farklı, daha yapıcı bir çizgi izleyebileceklerini düşünmüyor musunuz?
Siz hiç muhalefetin AKP hükümetinin Hariç siyasetine Önemli manada bir eleştirisini gördünüz mü? örneğin Suriye’ye operasyonlar konusunda geçmişte Önemli bir muhalefet sergilemediler ya da AB, Akdeniz yahut Libya siyasetleri konusunda? CHP’nin ve tıpkı biçimde Düzgün Parti’nin Vakit vakit Erdoğan’dan daha da Çok NATO tersi olduğunu da biliyoruz. Kılıçdaroğlu değil miydi Erdoğan üzere Türkiye’deki ABD üslerini kapatmaktan Laf eden? ayrım ne?
Türkiye’de yatırım yapmak isteyen yabancı iş çevrelerinin muhalefetten beklentileri neler?
AKP iktidarının Türkiye’yi getirdiği nokta nedeniyle Fazla sayıda nitelikli insan, ülkeden ayrılıyor, Yurt dışında iş arıyor. Gençler geleceklerine ilişkin umutsuzlukluklarını dile getiriyorlar, yurtdışına gitmek istediklerini söylüyorlar. Genç işsizlik oranı yüksek… Onların seçimlerde tesirli olabileceğini düşünmüyor musunuz?
Yaklaşık 6 milyon dolayında genç seçmenden Laf ediliyor ve evet bu Değerli ve belirleyeci bir oran. lakin muhalefet bu gençlerin kendilerine oy vermeleri için, onları ikna etmek için söyleyin bana ne yaptı? Onları ikna etmek için bir uğraşı oldu mu? Birlikte bakalım muhalefete, bana söyler misiniz yeniyi temsil eden ne var? nihayet yirmi yıldır varolan lakin farklı gömlekler giymiş beşerler bunlar. Dahası daha formda görünse de Kılıçdaroğlu Erdoğan’dan da yaşlı… Öbürleri Üzücü diye kazanabileceğinizi düşünmek Fazla da işe yarayan bir strateji değil. Şu anne kadar müşahedem, muhalefetin bu genç seçmenleri kazanmak için hiç bir Uğraş göstermediği istikametinde.
Sizce muhalefetin seçimleri kazanmasında tesirli olabilecek atılımlar neler olabilir?
Türkiye’de yaşananlar konusunda Biricik başına Erdoğan’ı suçlamak kazandıracak bir strateji değil. Bilhassa Erdoğan Türkiye’deki neredeyse bütün medyayı Denetim ederken. Şunu açıkça Anlatım edelim: Ortalama Türk seçmenin okuyabildiği, izleyebildiği hikaye apayrı. Onlara farklı bir hikaye anlatılıyor. Yaşananların sorumlusunun Hariç güçler olduğu teziyle başlıyor ve bu liste uzayıp gidiyor. Her gün yeni bir Hasım uyduruluyor… Bu ortada herkes muhalefetin adayının kimliğine odaklanmış durumda. Ve evet, bu adayın kim olacağı Olağan ki kıymetli. lakin daha Değerli olan bu adayın bir birlik sağlayıp sağlamayacağı, Altılı Masa’yı oluşturan aktörlerin samimiyetle, kuşkuya hiç yer bırakmayacak formda bu kişinin gerisinde birlik sergileyip sergilemeyecekleri. Zira bu sağlanamazsa onlar için oyun bitmiş demektir. örneğin Davutoğlu’nu evvelki gün televizyonda izledim ve söyledikleri tam da bilakis işaret ediyordu… Kanımca Davutoğlu’nun kendine atfettiği değer ve Ehemmiyet Erdoğan’ın kendine atfettiğinden de çok.
Erdoğan seçimler öncesinde iktisattaki Kötü gidişatı hafifletmeye dönük paketler, dayanaklar açıklıyor. EYT düzenlemesi, kur korumalı mevduat, esnafa dayanak paketi, taban fiyata artırım, toplumsal Hane projesi üzere ataklar bunlardan yalnızca bazıları. Sizce bu adımlar Erdoğan’a beklediği seçim zaferini getirecek mi?
Seçim sistemini değiştirdiler, sonra muhalefete baskıyı arttırdılar, basına, toplumsal medyaya baskıyı Yine artırıyorlar, sizin meslektaşlarınız hapiste… İmamoğlu hakkında bir dava daha açıldı, mali kaynakları kesilen HDP’nin kapatılmasından Laf ediliyor. Artık de eşzamanlı olarak seçmenlerini, kendilerine oy Eda potansiyeli olan ülkenin yüzde 50’sini, Türkiye’nin mali durumunu zayıflatmak kıymetine da olsa Nakit yağmuruna tutuyorlar.
Siz Türkiye iktisadının Fazla istikrarsız bir istikrarda olduğuna dikkat çekiyorsunuz. Sizce iktisat bu Cin popülist adımları kaldırabilir mi?
Odakları yalnızca seçmenin yüzde 50’si, geriye kalanlar umurlarında değil. Bu yüzde 50’ye harcayacakları da paraları var. Ayrıyeten Türkiye’nin halk borcunun birçok gelişmekte olan ülkelerden daha az olduğunu söylüyorlar. En azından kağıt üzerinde bu hakikat lakin gerçekte bilgi sahibi olmadığımız oldukça bir borç Mevcut bu mevzu pek de sorgulanmıyor. Dolaysıyla seçimlere kadar paraları harcayacaklar, yılın ikinci yarısında da kemerleri sıkacaklar. Ve şu Lahza ile seçim günü ortasında Aka bir Hariç şok yaşanmayacağını varsayarsak, bu istikrarsız dengeyi yerinde tutabileceklerinden yola çıkabiliriz. İçeride bu dengeyi sarsacak bir gelişme ihtimali görünmüyor…
Türkiye’de insanların yüksek enflasyon karşısında parasını koruyabilecek alternatif bir yatırım imkanı bulamaması nedeniyle borsaya İlgi nihayet devirde artmıştı. Kendilerini enflasyona karşı korumak isteyen yerli yatırımcılar nihayet deva olarak borsaya yönelmişti lakin görünen o ki, borsada da rüzgar Aksine dönmüş durumda. Sizce borsadaki düşüşün nedenleri ne?
Aslında yerli yatırımcılar öncesinde kriptoya yönelmişlerdi lakin bildiğiniz üzere Üzücü deneyimler, bir sıra skandallar yaşandı, bu nedenle bu kısa süren bir Deneme oldu… Altına İlgi gösterenler oldu fakat TL’deki değer kaybıyla altın da pahalılaştı. Sonra borsanın popülaritesinde patlama oldu… nihayet haftalarda rüzgarın Aksine dönmesinin bir kaç nedeni olduğu görüşündeyim. Ekrem İmamoğlu hakkındaki mahkumiyet kararı nedenlerden biri… fakat kâr realizasyonunun da bir etken olduğundan eminim. Zira bu kadar yükselişin bir sonu olucağını bilip, kârınızı alıp çıkmak istersiniz. Dolaysıyla Fazla da sürpriz değil yaşanan düşüş. Üçüncü bir neden de şu olabilir: Beşerler bunun bir balon olduğunu ayrım etmiş olabilirler. Zira bunun aslında enflasyondan korunmak için bir strateji haline geldiği, gerçekte ise ekonomik temeller üzerinden ilerleyen bir yükseliş olmadığı açık….
Siz az Evvel dışardan Önemli bir şok olmadığı müddetçe seçimlere kadar Erdoğan’ın seçmenlerin oylarını kazanabilmek için bu iktisat politikalarını sürdürebileceğini söylediniz. Halkbank davasının AKP’de Önemli bir endişe kaynağı olduğu biliniyor. Geçenlerde ABD’nin, Erdoğan’a yakın isimlerden Sıtkı Ayan’ı yaptırımlar kapsamına alındığını ilan etmesi de soru işaretlerine yol açtı. Öte yandan hem AB hem ABD, Rusya’ya yaptırımların delinmemesi için Türkiye’ye baskısını arttırdı…
Seçimlere kadar bir şey beklemiyorum. Bakın aslında az Evvel söylediğim şey ABD için de geçerli. Washington, Erdoğan ile baş etmenin güç olduğunu biliyor fakat alternatifin ne olduğu konusunda da soru işaretleri var. Zira sahiden de muhalefetin neyi temsil ettiği, ne yapmayı hedeflediği konusunda bir netlik yok. Öte yandan Türkiye’nin İran ve Venezuela’ya yaptırımları baypas etmeleri için sağladığı takviye bilindiği için Rusya konusunda evet Ankara’ya ağır baskı yapılıyor. Türk Özel bankalarının yanlışsız tarafta durmak için Fazla ihtiyatlı olacaklarından kuşkum yok. Zira ABD yaptırım listesine bir Sefer girildiğinde işiniz bitmiş demektir. Onlar da bunun şuurunda. halk bankaları hakkındaysa kâfi bilgiye sahip değiliz. Onlarla ilgili bilinmeyen Fazla şey var, kara kutu gibiler. Bence AKP Hükümeti iletisi anladı, sonları zorlamak isteyebilirler fakat ABD’nin seçimlerden Evvel bu mevzuyla ilgili tansiyonu tırmandıracağını düşünmüyorum. Halkbank hakkında da seçimlere kadar bir karar çıkmayacaktır. ancak Türkiye’nin F-16 talepleri de onaylanmayacaktır. Kanımca ABD Vakit kazanmaya çalışıyor, seçimlere kadar olabildiğince düşük bir profilde ilerleyecek ve fakat seçimlerden sonra Türkiye’ye yönelik bir Hariç siyaset oluşturacak.
Bu ortada yolsuzluk, kara Nakit aklama iddiaları da gündemden düşmüyor. Türkiye 2021 yılından bu yana kara Nakit aklama ve terörün finansmanını önlemede Gerekli adımları atmadığı gerekçesiyle gri listede. İzlenen iktisat politikaları nedeniyle de artık Türkiye’den bir özgür piyasa iktisadı olarak Laf etmenin de Mümkün olmadığı söyleniyor. Siz bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye’de Laf konusu olan, direkt ve dolaylı olarak, devletin iktisattaki rolünün güçlenmiş olması. Evet, halk ihalelerinin siyasi maksatlarla kullanıldığını, iktidara yakın Amel etraflarına bu bahiste jestler yapıldığını görüyoruz. Ve evet kara Nakit iktisadı var, daha Evvel de vardı… lakin bu hususta dürüst olayım, Sonuç itibariyle Öbür ülkelerden Fazla da farklı değil. Pek Alışılmış ki İtalya’da halk ihaleler konusunda Türkiye’de yapılanları yapamazsınız. ancak kara Nakit iktisadı yok mu? Var. Yine nihayet yıllarda, Fransa ve Almanya dahil, devletlerin iktisattaki tartılarının arttığını görüyoruz. Koronavirüs salgını ve güç krizi bu süreci etkiledi. fakat burada Değerli olan şunlar: Hesap verilebilirlik ve şeffaflık Mevcut mı? Ve ne yazık ki bunlar Türkiye’de yok. lakin şunu da vurgulamak gerekiyor: Türk Özel bölümü nihayet yıllarda Fazla kuvvetli bir direnç gösterdi ve sergilediği bu direnci takdir etmek gerekiyor. Haklarını yememek gerekiyor. Zira bütün Mecnun iktisat siyasetlerine Karşın ayakta kalmayı başardılar, hatta daha da büyüyenler oldu.
Yorum Yok