Çin, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasının Yıl dönümünde, ateşkesin sağlanması ve sorunun barışçıl usullerle çözülmesi için davette bulundu.
Dışişleri Bakanlığı, Çin’in “Ukrayna krizinin siyasi çözümü” için tekliflerini içeren “tutum belgesi” yayımladı.
Pekin’in tahlile dair izlenmesini önerdiği genel prensip ve asıllara yer verilen 12 unsurluk dokümanda, ülkelerin egemenliklerine saygın gösterilmesi, yasal Emniyet telaşlarının dikkate alınması, askeri bloklaşmadan kaçınılması ve gerginliklerin evreli olarak azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulandı.
Belgede büyüklüğüne, refah seviyesine, gücüne yahut zayıflığına bakılmaksızın bütün ülkelerin eşit olduğu hatırlatıldı. Birleşmiş Milletler (BM) Kuralı’nın Gaye ve prensipleri doğrultusunda bütün ülkelerin bağımsızlığının, egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün teminata alınması zorunluluğuna işaret edildi. bütün tarafların, milletlerarası hukuka ve milletlerarası ilgilerin Temel normlarına Müsait olarak, eşitliği ve adaleti sağlamak üzere Bir arada çalışması gerektiği belirtildi.
Diyalog ve ateşkes çağrısı
Savaşların ve çatışmaların kazananının olmayacağının hatırlatıldığı dokümanda, bütün tarafların akıl ve itidalle devinim etmesi, çatışmaları ağırlaştırarak Ukrayna’daki krizin daha berbata gitmesine ve denetimden çıkmasına yol açmaktan kaçınması gerektiği Anlatım edildi.
Belgede, “Rusya ve Ukrayna’yı birbirine yaklaşmaları ve direkt diyaloğa en kısa vakitte yine başlamaları için teşvik etmeli, tansiyonun kademeli olarak azaltılarak kapsamlı bir ateşkese gidilmesini desteklemeliyiz.” denildi.
Diyaloğun ve müzakerelerin Ukrayna krizinden çıkışın Biricik geçerli yolu olduğuna dikkat çekilen dokümanda, krizin barışçıl tahliline yönelik bütün gayretlerin teşvik edilmesi ve desteklenmesi gerektiğinin altı çizilerek barış görüşmelerinin başlatılması daveti yapıldı, Çin’in bu mevzuda yapan rol oynamaya Amade olduğu kaydedildi.
“Soğuk Cenk mantığı terk edilmeli”
Bir ülkenin güvenliğinin oburlarının güvenliği kıymetine sağlanamayacağı, bölgesel güvenliğin askeri blokları genişleterek garantiye alınamayacağının vurgulandığı evrakta, soğuk Cenk mantığının terk edilmesi, bütün ülkelerin yasal Emniyet çıkarlarının ve dertlerinin dikkate alınarak Müsait karşılıkların verilmesi gereğine dikkat çekildi.
Belgede, dünyanın uzun devirli güvenliğinin lakin ortak, kapsamlı ve işbirliğine dayalı sürdürülebilir Emniyet anlayışıyla sağlanabileceğin altı çizilerek, “Avrupa’da ve Asya’da barışı ve istikrarı sağlayabilmek için, Ulusal güvenliği öbür ülkelerin güvensizliği üzerine kurma teşebbüslerine karşı çıkmalı, bloklar ortası cepheleşmeyi önlemeli, istikrarlı, tesirli ve sürdürülebilir Avrupa Emniyet mimarisinin inşa edilmesini teşvik etmeliyiz.” sözlerine yer verildi.
“İnsani krizler giderilmeli”
Savaşın ve çatışmaların yol açtığı insani krizlerin giderilmesi için tün teşebbüslerin teşvik edilmesi ve desteklenmesi gerektiğine işaret edilen evrakta, sivillere ve sivil yerleşimlere yönelik hücumlardan kaçınılması, Cenk bölgelerindeki sivillerin can güvenliği için insani koridorlar oluşturulması, insani yardım faaliyetleri için sınırsız erişim sağlanması ve daha Aka insani krizlerin ortaya çıkmasının önlemesinin gereği vurgulandı.
Belgede savaşan taraflara milletlerarası insani hukuka uyma, sivillerin ve Cenk esirlerinin haklarını müdafaa daveti yapıldı.
“Nükleer felaketten kaçınılmalı”
Nükleer santraller üzere barışçıl emelli nükleer tesislere yönelik ataklardan kaçınılması, nükleer Emniyet kontratlara ve öbür memleketler arası düzenlemelere uyarak insan eliyle yaratılabilecek bir nükleer felaketten uzaklaşılması ikazına yer verilen evrakta nükleer silahlar konusunda şunlar kaydedildi:
“Nükleer silahlar kullanılamaz, nükleer bir Cenk yapılamaz. Nükleer silahların kullanımına ve kullanılması tehdidine karşı çıkmalıyız. Nükleer silahların yayılmasını önlemeli ve nükleer krizden kaçınmalıyız.”
Belgede Çin’in kimyasal ve biyolojik silahların geliştirilmesine ve kullanılmasına her kural ve koşulda karşı olduğu belirtildi.
“Tahıl koridoru Aleni tutulmalı”
Pekin idaresi, tavır dokümanında, Ukrayna, Rusya, Türkiye ve BM ortasında tahıl koridoru mutabakatının uygulanması daveti yaparak, Besin krizine karşı Besin güvenliğinin geliştirilmesine yönelik teşebbüslerin desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
Belgede memleketler arası toplumun Ukrayna’daki Cenk bölgelerinin tekrar inşası için alacağı tedbirlerin kıymetinde dikkat çekilerek Çin’in bu alanda yardıma ve yapan rol oynamaya Amade olduğu kaydedildi.
“Tek taraflı yaptırımlara nihayet verilmeli”
Savaş nedeniyle Rusya’ya uygulanan yaptırımlara değinilen dokümanda, “Tek taraflı yaptırımlar ve çok baskılar sadece sıkıntıları çözmekte başarısız olmakla kalmıyor, yeni problemlerin ortaya çıkmasına da yol açıyor. Emniyet Kurulu’nun yetki vermediği her Cin Biricik taraflı yaptırıma karşı çıkmalıyız.” değerlendirmesi yapıldı.
Belgede ABD ve Avrupa ülkelerinin yaptırımlar konusundaki tavrı eleştirilerek, “İlgili ülkeler, Biricik taraflı yaptırımları ve Hudut çok yargı yetkisini istismar etmeyi bırakarak Ukrayna krizinin sakinleştirilmesi için Çaba göstermeli, gelişmekte olan ülkelerinin ekonomilerini kalkındırması ve halklarının refahını artırması için Müsait şartları yaratmalı.” görüşü lisana getirildi.
Tüm tarafların var dünya ekonomik sisteminin sağlıklı işleyişini gözetmeye mecburi olduğu, dünya iktisadının siyasallaştırılmasına, hakimiyet aracı ve silahı haline getirilmesine karşı çıkması gerektiğine işaret edilen dokümanda, krizin tesirlerinin yayılmasının, güç, finans, tahıl ticareti ve ulaştırma alanlarında işbirliğini sekteye uğratarak global ekonomik toparlanmaya ziyan vermesinin önlenmesi gerektiği belirtildi.
(AA)
Yorum Yok