Dokuz Eylül Üniversitesi’nce (DEÜ) yürütülen çalışmada birinci Kez kullanılan optik uyarımlı lüminesans (OSL) usulü ile Manisa Fayı’nda gerçekleşen zelzeleler tarihlendirildi. DEÜ zelzele Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve yerbilimi Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Çalışmaya nazaran; tarihi devirde batı Anadolu’daki en Aka sarsıntılardan biri olarak kabul edilen milattan sonra 17 sarsıntısının, Manisa Fayı’ndan kaynaklandığı anlaşıldı. Manisa ve etrafında Önemli yıkımlara neden olan nihayet zelzelenin ise 1845 yılında Manisa Fayı üzerinde gerçekleştiği ortaya çıktı. Bu da fayın, 178 yıldan beri gerilim biriktirdiği manasına geliyor” dedi.
Manisa Fayı, doğuda kırsal Gürle Mahallesi’nden başlayarak, Vilayet merkezinden geçip Turgutlu ilçesine kadar uzanıyor. Spil Dağı ile Manisa Ovası’nın sonunu oluşturan bu fay, 45 kilometre uzunluğunda yer alıyor. 1500 civarında Bina stoku, direkt Manisa Fay sınırı üzerinde yer alırken; 7 büyüklüğünde zelzele üretebiliyor. DEÜ Bilimsel Araştırma Projesi kapsamında desteklenen çalışma ile Manisa Fayı’nda inceleme yapıldı. Proje yürütücüsü DEÜ’den Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Softa, Ankara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Eren Şahiner, DEÜ DAUM Müdürü ve yerbilimi Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Kansas State Üniversitesi’nden Prof. Dr. Joel Spencer, DEÜ Doç. Dr. Mehmet Utku ve DEÜ teknik eleman Fatih Büyüktopçu, araştırma gerçekleştirdi. İncelemede, fay üzerinde milattan sonra 17, 926, 1595 ve 1845 yıllarındaki sarsıntılara ilişkin izler saptandı. Çalışma sonuçları, TÜBİTAK-Türkiye Yer Bilimleri Mecmuası’nda kamuoyu ile paylaşıldı.
Konuya ait bilgi veren Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Türkiye’de birinci Kez fay düzlemi optik uyarımlı lüminesans (OSL) prosedürü ile örneklenerek, Manisa Fayı’nın, eski zelzele izleri tarihlendirildi. Bu metot eski zelzele izlerinin belirlenmesine dayanan, paleosismolojik (eski zelzele izlerinin araştırılması) çalışmalarda bir ihtilal olarak kıymetlendirilebilir. Fay düzleminin zelzele sırasındaki günlenme vaktinin bulunması temeline dayanan bu sistem, Manisa Fayı üzerinde birinci Sefer denenmiş oldu” dedi.
“Bulunan datalar tarihî zelzelelerle karşılaştırılır”
Söz konusu sisteme ait Prof. Dr. Sözbilir şu tabirleri kullandı:
“Bu yolda fay düzlemi üzerinde kayma uzanımına Enlem ve fay düzlemine dik olacak formda portatif makine ile 20 santimetreye varan karotlar alınır. Bu karotlar Özel donanımlı laboratuvarlarda birtakım fizikî ve kimyasal süreçlere Alışılmış tutularak tahlile hazırlanır. Hazırlanan örnekler, pellet haline getirilir. Ve OSL laboratuvarlarında Örnek içindeki kuvars/kalsit üzere minerallerin günlenme yaşı- fay düzleminin güneşi gördüğü vakti tarihlenmeye çalışılır. Bulunan datalar tarihî sarsıntılar ile karşılaştırılır. Böylelikle incelenen fayın hangi sarsıntılardan Mesul olduğu, fayın zelzele tekrarlama dönemi ve fayın kaynaklık ettiği nihayet zelzele bulunabilir. Böylelikle fayın yakın gelecekte kırılıp kırılmayacağı konusunda varsayımda bulunulabilir.”
“Fay 178 yıldan beri gerilim biriktiriyor”
“Çalışmaya nazaran; tarihi devirde batı Anadolu’daki en Aka sarsıntılardan biri olarak kabul edilen milattan sonra 17 sarsıntısının, Manisa Fayı’ndan kaynaklandığı anlaşıldı. Manisa ve etrafında Önemli yıkımlara neden olan nihayet zelzelenin ise 1845 yılında Manisa Fayı üzerinde gerçekleştiği ortaya çıktı. Bu da fayın, 178 yıldan beri gerilim biriktirdiği manasına geliyor. Bu sonuca nazaran; Manisa Fayı’nın yine kırılması için muhakkak bir Vakit gerekecek. Bu Vakit dilimi içinde Manisa Vilayet merkezinin sarsıntıya hazırlanabileceği değerlendirilmektedir” . (DHA)
Yorum Yok