Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye, Rusya, İran ve Suriye ortasında Moskova’da dışişleri bakanları seviyesinde gerçekleşecek toplantı için 10 Mayıs tarihinin teyit edildiğini açıkladı.
Çavuşoğlu, 24 TV canlı yayınında gündemi kıymetlendirdi.
Suriye bahisli gelişmelere değinen Çavuşoğlu, Türkiye, Rusya, İran ve Suriye ortasında birinci Kez yapılacak 4’lü dışişleri bakanları toplantısının 10 Mayıs’ta Moskova’da düzenlenmesi konusunda Moskova idaresinin tarihi teyit ettiğini söyledi.
Çavuşoğlu, sadece İran’dan kimin katılacağının net olmadığını, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan’ın İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile Afrika tipine gitmesi durumunda bir Öbür yetkilinin Moskova’ya geleceğini aktardı.
“İleride Fazla karmaşık güç bir tablo olacak. Suriye rejimiyle, idaresiyle angajmana girdik, şimdilik işliyor” diyen Çavuşoğlu, 10 Mayıs’taki dışişleri bakanları toplantısından sonra tahminen basın toplantısı yapılabileceğini belirtti. Dışişleri Bakanı, “O günkü görüşmelerimizde hangi mevzuda mutabık kalırız, evvelce net söylemek Mümkün değil” diye devam etti.
Çavuşoğlu, “Suriye idaresinin şu soruyu net bir biçimde cevaplaması lazım. Askeri tahlile mi inanıyorsun hala yoksa siyasi tahlil Muhtemel mü? Bu ikisinin ortası olmaz. Askeri tahlil Muhtemel değil. İdare, siyasi tahlilden yana hal alırsa mümkünlük yükselir. Yok ben ne olursa olsun herkesle savaşmaya devam edeceğim derse, on yıllar sürer. O Vakit Suriye’nin bölünme riski var, insanların göç etme riski Çok zira içeride ekonomik durumda o kadar uygun değil.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, 2022’nin Ağustos ayında yaptığı açıklamada Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021’de görüştüğünü kamuoyuna duyurmuştu.
Türkiye-Suriye ilişkileri
Suriye’de protestoların şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla 15 Mart 2011’de başlayan ve devam eden, terör örgütlerinden devletlere birçok tarafın iç olduğu, 2. Dünya Savaşı sonrası devrin en kanlı çatışmalarından olan Suriye İç savaşı, Şam idaresini batı dünyasıyla ilişkisini kopardı. Şam’ın ülkenin kimi kısımlarında denetimi kaybetmesiyle oluşan Sıkıntı boşluğundan faydalanan IŞİD üzere radikal İslamcı kümeler da savaşın tarafı haline geldi.
Türkiye, Cenk boyunca Esad’ı devirmeye çalışan muhalif kümelere takviye verdi. Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı ve Ahmet Davutoğlu’nun başbakanlığında Türkiye, artan IŞİD atakları nedeniyle Şah Fırat Operasyonu’nu düzenleyerek TSK’yı Suriye’ye soktu ve Süleyman Şah’ın naaşını taşıdı.
Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunu terör örgütü olarak tanıdığı SDG’nin Denetim etmesini de bir Ulusal Emniyet tehdidi olarak görüyor. ABD’nin IŞİD’le gayret ve devamında SDG ile YPG’yi desteklemesi, Ankara-Washington sınırında bir gerginlik konusu.
Türkiye 2016’dan bu yana Suriye’nin kuzeyine dört kapsamlı operasyon düzenledi. Bu harekâtlar 2016’da Cerablus, El-Bab ve Halep’e yapılan Fırat Kalkanı, 2018’de Afrin ve Halep’e yapılan Zeytin Kısmı, 2019’da Resulayn ve Tel Abyad’a yapılan barış Pınarı, 2020’de İdlib’e yapılan Bahar Kalkanı harekâtları.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cenk boyunca, Esad zıddı birçok telaffuz kullandı, Suriye başkanına “katil”, “terörist” dedi, “muhaliflerin Esad’ı indireceğini” söyledi. Bu periyotta birçok AKP yetkilisi ve iktidara yakın medya kuruluşu Esad’a “Esed” diye hitap etmeye başladı.
2022’de Türk Hariç siyaseti İsrail, Mısır ve Ermenistan üzere geçmişte krizler yaşadığı ülkelerle olağanlaşma sürecine girerken Şam da gündeme geldi. Çavuşoğlu, Ağustos 2022’deki bir konuşmasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021’de görüştüğünü kamuoyuna duyurdu. Ankara’dan Şam ile de olağanlaşma sürecine girilebileceğine dair sinyaller gelmeye başladı.
Erdoğan, Endonezya’daki G20 başkanlar tepesi sonrası yaptığı açıklamada, Esad ile ilgili soruya, “Siyasette sonsuz olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz” cevabını vermişti.
Erdoğan, 23 Kasım’da yaptığı Küme toplantısında da, “Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız” demişti.
Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar ve MİT Lideri Hakan Fidan, Aralık 2022 sonunda Moskova’da Suriyeli mevkidaşlarıyla bir ortaya gelmiş, bu, diplomatik bağlantıları 10 yıldan uzun mühlet Evvel kesen iki ülke ortasında kamuya açıklanarak yapılan en üst seviye toplantı olmuştu. 25 Nisan’da İran ve Rusya’nın da iştirakiyle 4’lü savunma bakanları toplantısı düzenlendi.
Erdoğan ve Esad, nihayet olarak 2011’de telefonda görüşmüştü.
Yorum Yok