45 bin kişinin hayatını kaybettiği 6 Şubat sarsıntılarının üzerinden tam bir ay geçti.
Antakya’ya girişinde bizi ağır bir toz fırtınası karşılıyor. nihayet birkaç gündür tesirli olan şiddetli rüzgâr; neredeyse tamamı enkaza dönmüş kentte toz fırtınalarına Sebep oluyor, konuşmak bile Fazla güç hale gelebiliyor.
Depremin birinci günlerinde her bir enkazın başında süren arama kurtarma çalışmaları, bu Kez yerini yıkıntı kaldırma ve eşya kurtarmaya bırakmış durumda. Antakya, zelzelenin üzerinden bir ay geçtikten sonra hala bu “kâbusun” tesirlerini yaşıyor.
Kentin sarstığı artçılar hem yıkıntı çalışmalarını hem çadır kentlerde yaşayan depremzedeleri hem de konutlarının önünde kendi gayretiyle çadır kurmuş aileleri etkiliyor.
Çeşitli Özel ya da hukuksal kuruluşlar tarafından sağlanan insani yardım faaliyetleri, kentin Türlü bölgelerine dağılmış durumda
Çadır kentte yaşamayan bir depremzede, mahallelerin aşikâr noktalarına kurulan yardımlara, kendi imknlarıyla ulaşmak zorunda.
BBC Türkçe’ye konuşan depremzedeler, zelzelenin birinci haftalarına nazaran bölgeye gelen yardımın gözle görülür biçimde azaldığını anlatıyor.
20 gündür iki çocuğuyla Bir arada Defne’de bir çadır kentte kalan depremzede Figen Gülen, şartlarından şikayet etmeye utandığını söylüyor:
“İnsanlar yıkıntı altındayken, şükretmeye utanıyorduk aslında biz. Biz yaşadığımız için utanıyorduk, inanabiliyor musunuz? Ben hayatta kaldığım için suçluluk hissediyorum, onlar öldü biz kaldık.
“Bazen durup düşündüğüm vakit, ölenler mi kurtuldu kalanlar mı? Bu o kadar Tasa ki… Yani ölmeyi Fazla istedim, çıktıktan sonra ölmeyi Fazla istedim. Yani ölmek Fazla Aka bir lüks şu Lahza biliyor musunuz?
“Duygularımı nasıl Tanım edeceğim bilmiyorum. Dilim dönmüyor. Ağzımdan yanlış şeyler çıkmasından da korkuyorum.”
Antakya’da birinci zelzelede yıkılan ve yaklaşık 110 kişinin öldüğü düşünülen Burçak Apartmanı enkazında hummalı bir çalışma sürüyor.
Bir kepçe darbesiyle molozlar ortasında gedik açılıyor ve Amel yeri sahibi depremzedeler kepçenin açtığı yerlere girerek, enkazdan eşyalarını ayıklamaya çalışıyor. Tahminen bir bilgisayar, kasa, kablolar…
18 yıldır Burçak Apartmanı’ndaki dükkanında kamera ve Emniyet sistemleri satan bir Amel yeri sahibine, şu anne kadar enkazdan ne kurtarabildiklerini soruyoruz.
Saatlerdir yıkıntı başında kepçelerin açtığı molozları ayırmalarına karşın, yalnızca birkaç kamera ve kablo kurtarabildiklerini söylüyor.
İş makineleri bir enkazdan başkasına giderken, yoğunluk sebebiyle her enkaza aşikâr bir mühlet ayrılıyor. Depremzedeler ise kendilerine ayrıla müddet dolana kadar olabildiğince Çok eşyaya ulaşmaya çalışıyor.
İş makineleri enkazları dağıtıp molozları kamyonlara yüklerken, Orman genel Müdürlüğü’ne araçlarının tertipli olarak sokaklara ve enkazlara su sıktığı görülüyor.
Ekipleri yönlendiren bir yetkili, Kamu sıhhatini korumak ve bölgedeki tozu Denetim altına almak için tertipli olarak sulama yapmaları gerektiğini söylüyor.
Depremin Çabucak ertesinde Antakya’da bulunduğumuz üç gün boyunca hiç görmediğimiz kadar halk vazifelisi görüyoruz. Polis ve askerler pek Fazla yerde Emniyet noktaları kurmuş, yıkıntı çalışmalarının sürdüğü sokaklarda devriye atıyor.
‘Sadece konutlarımız değil işlerimiz de bitti, canlarımız da gitti’
Çadır kentlerde yaşayan depremzedeler; besin, hijyen gereçleri ve psikososyal takviyelere nispeten daha kolay ulaşabiliyor.
Defne’de Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin kurduğu çadır kentte, pek Fazla farklı sivil inisiyatif ve halk kuruluşunun yardım merkezi olduğu görülüyor.
Özellikle depremzede çocuklar kurulmuş merkezler dikkat çekiyor: Teknofest çadırı, sınıflar, oyun alanları…
Eşi memleketler arası seyahatlerde tır sürücülüğü yaptığı için sarsıntıda iki Ufak çocuğuna ‘hem Ebeveyn hem baba’ olduğunu söyleyen Figen Gülen, enkazdan kurtardığı iki çocuğuna çadır kentte bir hayat kurmaya çalışıyor.
İki döşeğin Çabucak kenarına dizilmiş kitap ve oyuncaklar dikkatimizi çekiyor. Gülen, konutundan zar güç kurtarabildiği eşyalarla çocuklarının “evde hissetmesini” istediğini söylüyor:
“Çocukların kitaplarını aldım, evimden bir Hatıra çıkarmak istedim. Çocuklarım kendi konutumda hissetsin istedim. Burada bize ne verirlerse versinler, benim evimden aldığım en Ufak şey bile daha değerli geliyor bana. Hepsinde çocuklarımın kokusu var, anıları var.”
Gülen, birinci üç gün hiçbir yardım gelmediğini; hasta yaşlılar ve Ufak çocukları soğuktan korumak için “enkaz halindeki evlere” girmek zorunda kaldıklarını anlatıyor.
Çadır kentteki elektrik, Tuvalet ve duş üzere lojistik imkanların vakitle kurulduğunu ve giderek daha uygun bir hale geldiğini anlatan Gülen, gönüllülerden gelen yardımların ise vakitle azaldığını söylüyor:
“Bize yapılan dayanakların sürmesi gerekiyor. Bizim hayatımız söndü. Yani yalnızca konutlarımız değil işlerimiz de bitti, canlarımız da gitti.”
Gülen’in bir günü çoğunlukla çocuklarına Yemek yedirmek ve onları çadır kentteki Çeşitli aktivitelere götürüp getirmekle geçiyor.
Çadır kentteki istekli faaliyetlerin kendisine de Fazla güzel geldiğini anlatan Gülen, acısının paylaşarak azaldığını düşünüyor:
“Çadırın önüne masa koydum, insanların gelip benimle sohbet etmesi, beni dinlemeleri bile yetiyor. Bizim zira dinlenmeye gereksinimimiz var, anlaşılmaya gereksinimimiz var.
“Bahçemizde cenaze yıkadık biz biliyor musunuz? Çocuklar ne olduğunu bile anlamadı. Babalarının öldüğünü anlatırken, çocuklar bir reaksiyon bile vermedi. Ağlamadılar bile çocuklar ya, boş boş babalarının cenazesine baktılar. Yaşadığımız şeylerin tanımı yok.
“Konuştuğum Vakit içimi bir nebze olsa rahatlatabiliyorum ve çocuklarıma daha yararlı bir Ebeveyn olabiliyorum. Şu Lahza benim eşim Yurt dışında olduğu için hem Ebeveyn hem baba rolünü ben oynuyorum, kuvvetli olmak zorundayım.”
“Şimdiye kadar örneğin yaşadıklarımı unutmaya çalışıyorum. Çocuklarım ağladığımı gördükleri Vakit Fazla Kötü oluyorlar. Onlara yansıtmak istemiyorum fakat sonuçta beşerim.”
Yıllarca KPSS imtihanına hazırlanıp atanamadığını, en sonunda hem çocuklarına hem de işine odaklanabileceği halde Özel öğretmenlik yapmaya başladığını söyleyen Gülen, hayatı “tam düzlüğe çıkmışken” sarsıntının vurduğunu anlatıyor:
“Geleceğe dair plan kurmamaya karar verdim. Zira mevtle apansızın Çok göz göze geldim. Şu anki Biricik hayalim, günü yaşamak. Bundan sonra, insan üzere yaşamak istiyorum.”
“Bugüne kadar daima zati borç içindeydim. Konutumun taksitini bitirdim, konutum gitti; televizyonum borcunu bitirdim, televizyonum gitti. Biricik sevindiğim şey, Allah’a şükür ki, borcunu bitirdikten sonra gitti.”
‘Her gün su sırasına giriyoruz’
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Hatay’da da 51 bin binada 195 bin Müstakil kısmın “yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olduğunu” söyledi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise Antakya’da “her iki konuttan birinin ya yıkık ya da yıkılması gerektiğini” söylemişti.
Hatay’daki çadır ve konteynır kentlerin kapasitesi, bütün gereksinimi karşılamaya kâfi değil. Çadır kentlerden uzaklaştıkça yardımların dağıtılmasında Çeşitli lojistik problemler yaşandığını görüyoruz.
Defne ilçesindeki Harbiye Mahallesi’nde yaşayan Aynur Eskiocak ve ailesi, sarsıntıda bir kısmı yıkılan meskenlerine giremedikleri için bahçelerine kurdukları çadırda yaşıyor. Ailenin yaşadığı bahçede ne elektrik ne su ne de çadırın içinde ısınabilecekleri bir ısıtıcı bulunuyor.
Aynur Eskiocak, böbrek hastası olan eşinin haftada üç Sefer diyalize girmesi gerektiği için zelzeleden Çabucak sonra İzmir’e akrabalarının yanına gittiklerini, İzmir ve Antalya’da mesken aradıklarını fakat yüksek kiralar sebebiyle konut bulamadan Hatay’a dönmek zorunda kaldıklarını anlatıyor.
Eskiocak ailesi, borçlanarak çadır almak zorunda kaldıklarını ve devletten “5 kuruş” yardım alamadıklarını söylüyor.
Meme kanseri olan Aynur Hanım ve böbrek hastası olan kocasının öncelikle steril bir Ömür alanı ve kâfi besine gereksinimi bulunuyor lakin aile, nihayet birkaç gündür içme suyu bulmakta Fazla zorlandıklarını anlatıyor.
Askerlerin denetimindeki bir noktada günün aşikâr saatlerinde her aileye hudutlu sayıda su dağıtıldığını söyleyen Aynur, her gün yürüyerek gidip gelerek çadırlarına su taşıdıklarını anlatıyor.
Saat 13.00’da su dağıtılacağını söyleyen aileyle Bir arada su dağıtım noktasına gidiyoruz. Aynur’un bir koli su alabilmek için yaklaşık yarım saat su kuyruğunda beklemesi gerekiyor.
Askerler sıraya giren depremzedelerin kucağına taşıyabilecekleri kadar su kolisini bırakıp bir sonraki depremzedeye geçiyor.
Eskiocak da bir ay içinde yardımların Önemli biçimde azaldığını söylüyor.
Sahra hastanelerinde durum ne?
Hatay’daki hastanelerin tamamı hasar gördü. Kentin en Aka hastanesi olan Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi de kullanılmaz durumda olduğu için, bütün sıhhat hizmetleri, hastane bahçesine kurulan sahra hastanesinde veriliyor.
Sağlık Bakanlığı’nın kurduğu sahra hastanesi ve Amerikan yardım kuruluşu Samaritan’s Purse tarafından kurulan sahra hastanesi Yan yana hizmet veriyor.
BBC Türkçe’ye konuşan Türkiye UMKE ünite sorumlusu Serkan Demirci, 100 yataklı ve bini aşkın sıhhat işçisi bulunduğunu söylüyor.
Demirci zelzelenin birinci haftalarında daha Fazla zelzelede yaralanan hastalara hizmet verilirken, artık poliklinik hizmetlerinin ağırlaştığını söylüyor:
“İlk vakitlerde daha Fazla travma yüklü çalışıyorduk. Enkazdan çıkan yaralılarımıza müdahalemizi yaptık. Artık daha Fazla gündelik hastalıklar, üst teneffüs yolu enfeksiyonları, birtakım yıkıntı kaldırma çalışmaları nedeniyle toza bağlı hastalıklara müdahale ediyoruz.”
Şehrin çıkışında yer Meydan sahra hastanesine otomobilsiz ulaşım Mümkün değil. Demirci, hastaneye gelemeyen depremzedeler için 40’dan Çok mahallede acil servis ünitesi kurulduğunu söylüyor:
“Bizim merkezde sunduğumuz acil sıhhat hizmetlerinin yanında köylere de sıhhat taramalarını çıkıyoruz. Hem ambulanslarımızla hem UMKE araçlarımızla günlük ortalama 80-100 ambulansımızla Birlikte köylere taramalara gidiyoruz. Bilhassa kronik hastalığı olan vatandaşlarımız var, ilaçları yıkıntı altında kalan, ilaçlarına ulaşamayan vatandaşlarımız var.”
Yorum Yok