Ertuğrul Özkök, “Pazar Mektubu” başlığı altında, yazdığı ve “newsletter” olarak paylaştığı yazısında bugün, muharrir Franz Kafka ile ilgili New York Times’ta yayımlanan yazının akabinde başlayan tartışmalar ve Byrds ve Crosby, Stills and Nash gibi grupların kurucuları ortasında yer Meydan Ünlü rock şarkıcısı David Crosby’nin ölümüne er verdi. Özkök, “Kafka yorumlarında okuyorum ki, yazıldığı günlerde bu kıssalara gülünüyormuş. Hatta şahsen Kafka kendisi bu kıssalara gülüyormuş. Daha da üzüldüm. Acaba biz mi trajediye dönüştürdük gülebileceğimiz roman kahramanlarını… Bugünün siyasetçileri mi… Demek ki bu kahramanları şahsen bizim yüzyılımız, 20’nci Yüzyılın ikinci yarısı ve bu yüzyılın despot rejimleri hüzünlü ve acıklı bir karaktere sokmuş.” kanısını lisana getirdi.
Özkök’ün “O hamam böceğine gülme mi ağlama mı yoksa vazgeçme vakti mı?” başlıklı yazısı şöyle:
O hamam böceğine gülme mi ağlama mı yoksa vazgeçme vakti mı?
Bu hafta hayatımın en şaşırtan ve en düşündürücü şeylerinden birini öğrendim.
Öğrendiğim Lahza şunu düşündüm:
Acaba hayatım boyunca boşu Beyhude mı ağlamışım, üzülmüşüm…
Başından başlayayım…
|
O adam oysaki hayatında yalnızca bir sefer gülmüş Önce şunu öğrendim. Alman filozofu Martin Heidegger Tüm hayatı boyunca yalnızca bir kere gülmüş. Tarihçi Paul Johnson bu türlü diyor. O da Haarz dağlarında bir piknik sırasında olmuş. Arkadaşı Ernst Jünger bir sosisi sosa batırmak için öne gerçek eğildiğinde cilt pantalonu o denli Aka bir sesle yırtılmış ki… İşte buna gülmüş Ünlü filozof… |
Kafka da gülermiş bakın hem de neye?
Kafka’nın başına da buna misal bir Hadise bir opera gecesi gelmiş.
Arkadaşı Max Brod içtiği sodayı Kafka’nın üzerine dökünce öyles gülmüş ki içtiği nar suyu burnundan fışkırmış.
Kafka ve gülmek…
Hiç Yan yana getiremediğim iki şey…
Kafka’nın günlüğü İngilizce yayınlanınca irkiltici bir hengame patladı
Kafka’nın 1909 ile 1923 ortasında tuttuğu günlükler, Almanca yayınlandıktan 30 Yıl sonra Son İngilizce de yayınlandı.
Bunun üzerine geçen hafta Fazla garip ve irkiltici bir münakaşa patladı.
İşin en Enteresan yanı münakaşa Kafka’nın yazdıkları ile ilgili değil, yayınlanan günlükler üzerine New York Times’da yayınlanan bir yazma üzerine başladı.
Yazıyı gazetenin yazın eleştirmeni Dwight Garner yazmıştı.
Arkadaş, Kafka ile ilgili bir yazıya Heidegger anektodu ile başlanır mı?
Tartışma yazının içinde değil, bu yazma üzerine yazılan 68 okuyucu yorumunda başladı.
MatthewG imzasıyla yayınlanan birinci yorumda, “Kafka’ya ilgili bir yazıya Alman Nazi Partisi’nin en Aka destekçisi Heidegger’den bir anekdot ile başlamak hiç de güzel bir Fikir değil” dedi.
Öyle ya Kafka bir Museviydi ve yazıya antisemit niyetleri ve aidiyeti apaçık bir düşünürle başlanır mıydı?
Ve bir anda bu münakaşa her şeyin üzerine geçti.
Bense, çağımızdaki kutuplaşmanın artık nerelere sızdığını görmekten Dolayı bir sefer daha ümitsizliğe kapıldım.
Bir yazın eleştirmenin yazısına başlama paragrafına kadar bulaşmış bir kutuplaşma ve nefret duygusu, bir hesap sorma hali…
Neyse asıl pozisyona döneyim…
|
Türkan Saylan Türkan Saylan’ı konutundan aldıkları sabah şunu hissetmiştim Acaba Kafka hayatında kaç kere gülmüştür? Genç yaşlarımda Kafka’nın kitaplarını birinci kere okumaya başladığımda bir sabah uyandığında kendini böceğe dönüşmüş bulan Gregor Samsa beni Fazla derinden sarsmıştı. Hayatım boyunca insan yalnızlığı, hüznü ve trajedesinin en Aka kahramanı olarak Kafka’nın Samsa’sı ve Yusuf Atılgan’ın Anayurt Oteli’nin kahramanı Zebercet gelmişti gözümün önüne… Türkan Saylan’ı konutundan alıp götürdükleri sabah, Tekrar bir sabah uyandığında kendini, nedenini hiçbir Vakit anlamadığı ve öğrenemediği bir hata nedeniyle mahkemeye verilmiş bir insan olarak bulan Joseph K. gelmişti gözümün önüne… Silivri Mahkemeleri boyunca ve bugün Osman Kavala, Selahattin Demirtaş davaları boyunca hiç gözümün önünden gitmedi o imaj. |
Acaba biz boşu Beyhude mı ağladık gülünecek şeylere
Gregor Samsa ve Joseph K. 21’inci Yüzyıl Düş kırıklığımızın iki anne kahramanı olarak kaldı hayatımda.
Oysa artık yeni Kafka yorumlarında okuyorum ki, yazıldığı günlerde bu kıssalara gülünüyormuş.
Hatta şahsen Kafka kendisi bu kıssalara gülüyormuş.
Daha da üzüldüm.
Acaba biz mi trajediye dönüştürdük gülebileceğimiz roman kahramanlarını…
Bugünün siyasetçileri mi…
Demek ki bu kahramanları şahsen bizim yüzyılımız, 20’nci Yüzyılın ikinci yarısı ve bu yüzyılın despot rejimleri hüzünlü ve acıklı bir karaktere sokmuş.
|
Cuma sabahı 04.58’de gelen bir WhatsApp mesajı Kafka’nın günlükleri ile ilgili bu yazıyı okuduğum hafta sonu, geçen cuma sabah saat tam 04.58’de Oray Eğin’den gelen binr WhatsApp bildirisi ile uyandım. “Abi David Crosby ölmüş” diyordu. O Lahza 1965 yılına döndüm. İzmir’de Çiğli Amerikan Radyosu’nda, Byrds topluluğunun “Turn, Turn, Turn” müziğini birinci kere dinlediğim Lahza hissetiklerimi bugünmüş üzere hatırladım. Folk Rock üslubunun doğum müziğiydi o… A time to die: Ölmek için Müsait bir zaman O harika gitar rifinden sonra gelen sözler… “Dön..Dön..Dön…” diyerek Sufi dervişler üzere dönen bir müziğin sözleri… Özellikle “A time to die…” “Doğmanın bir vakti vardır… Ölmenin de… Ekmenin bir vakti vardır… Biçmenin de… Savaşmanın bir vakti vardır… Barışmanın da… Ve kimi “Vazgeçmenin de bir vakti vardır…” Komünist Partisi’nin üniversiteye bağışladığı Eski Ahit sözleri Yıllar sonra bu müziğin kelamlarının Eski Ahit’ten alındığını öğrenmiştim. Şarkıyı Aka folk sanatkarı Pete Seeger yazmış ve bestelemişti… Yine yıllar sonra öğrenmiştim ki, Seeger’in kendi eliyle yazdığı o kelamların Özgün belgesi Amerikan Komünist Partisi tarafından New York Üniversitesi Kütüphanesi’ne bağışlanmış.
|
Easy Rider sinemasında Deniss Hopper’in oynadığı karakter
David Crosby, 1960’lar ve 70’ler Aka kültür ihtilalinin en büyüklerinden biriydi.
21’inci yüzyılda yine hortlayacak olan faşizmin ayak seslerini daha o yıllarda hisseden sanatkarlar kuşağındandı…
Önce Byrds’le başlayan Aka müzik ihtilali, 70’lerde Crosby, Stills, Nash&Young’la devam etmişti.
Ahmet Ertegün’ün keşfettiği bir gruptu.
O yılların kült sineması Easy Rider’da Denis Hopper’ın oynadığı o mükemmel karakter, ondan esinlenmişti.
Özellikle de bıyıkları…
Onun bestesi “Almost Cut My Hair” benim blues rock antolojimin başeserlerindendir.
Büyük adamdı David Crosby…
|
Cevabını hâlâ veremediğimiz 50 yıllık bir soru Kafka’dan David Crosyb’e… Bizim jenerasyonumuzun trajik metamorfozu işte bu kronolojide yazılıdır. Ve bu yaşımıza geldiğimizde hâlâ Bob Dylan’ın ‘Like A Rolling Stone” müziğindeki o sorunun karşılığını verebilmiş değiliz… “How does it feel…” Bütün bunlar bize ne hissettirmiştir… Çetin Altan ölmeden Evvel “Hayal ettiğimiz ülke bu değildi” demişti. Kafka’yı okumaya başladığımız o genç yıllarımızda hangimiz bir sabah uyandığımızda kendimizi birer Gregor Samsa, birer Joseph K. haline dönüşmüş bulacağımızı kestirim edebilirdik ki… Önce 12 Eylül, sonra Silivri ve sonrası öğretti bize… Çok yakınımızdan bile birçok arkadaşımız nedenini hiçbir Vakit öğrenemedikleri davalarda üç beş sene içerde yattılar. Özeti hepimiz için tıpkı hüsran… Hayal ettiğimiz ülke ve dünya bu değildi… Elimizde bir Biricik gülme jokeri varsa 14 Mayıs’ta ne yapacağız? Ne yapabildik derseniz… Sadece John Lennon’un dediğini… Maalesef hiçbir şeyi değiştiremedik…Sadece saçlarımızı uzatabildik, en cesurlarımız kulaklarına küpe takabildi… İşte o kadar… Şimdi 14 Mayıs günü geliyor… Ve ben kendi kendime soruyorum… İçimizdeki o böceği ne yapacağız… 14 Mayıs gülme vakti mıdır… Ağlama mı… Yoksa vazgeçme vakti mı… Eğer elimizde hayatta bir kere gülme jokerimiz varsa… Onu hangi gün kullanacağız… |
Yorum Yok