Bilgi Üniversitesi’nden Dr. Özlem Cihan, İstanbul’daki toplu taşımayla ilgili akademik tezini kıymetlendirerek “Metrobüs de bir müsabaka yeri. Beşerler bana, ‘metrobüs profili’ Mevcut dedi. ‘Vapurda bu türlü değilim lakin metrobüs kullanırken koşan, koltuk kapmaya çalışan, birisini ittiren ya da kendini büsbütün soyutlayan bir bireye dönüşüyorum’ dediler” ifadelerini kullandı.
Bilgi Üniversitesi’nden Dr. hasret Cihan, ‘Modern Metropol ve Müsabaka Yerlerinde Gündelik Pratikler: İstanbul’un Metrobüsleri’ isimli tezini Radyo Sputnik’te Atilla Güner’le Akşam Postası’na anlattı.
2019 ilkbaharından 2020 sonbaharına kadar nizamlı olarak metrobüs kullanan 29 yolcuyla yaptığı söyleşiler ve kendi tecrübeleriyle oluşturduğu tezi değelendiren Dr. Cihan, “İstanbul’da Daimi olarak gerçekleştirdiğimiz ritüellerimiz var. Kalkıyoruz, işe gidiyoruz, çalışıyoruz, günü tamamlıyoruz ve geliyoruz. Bunlar gündelik Ömür pratiklerimiz. İstanbul’da birisiyle karşılaşmak aslında Fazla olağan bir şey lakin bir yandan da Fazla Türlü farklı sosyokültürel ekonomik kümelerin bir ortada olabildiği alanlar gitgide azalıyor. Metrobüs de bir müsabaka yeri. Transit müsabakaların bir ortada olma fikri üzerinden tesirleri nedir diye baktım. Gündelik Ömür analizlerimden yola çıkarak; İstanbul üzere metropolde ritüel işleri yapıyor olmak aslında metrobüse insanları mahkum ediyor. Metrobüsü tertipli olarak kullanan 29 bireyle görüştüm ve hiç kimse ‘Metrobüs Gerekli değildir’ demedi, hepsi için sabit bir gerçeklik Mevcut o da metrobüs bir ihtiyaç” dedi.
“Metrobüsün kendi normları var”
Cihan, “Metrobüs kendi lisanına, kendi normlarına, davranış biçimlerine, kalıplarına ve profiline sahip bir şey. Bu da mekansal manada mekansal üretim inşa eden yapıların üzerimizdeki tesirini biraz gösteriyor. Bana, ‘Metrobüs profili var’ denildi. Vapurda bu türlü değilim lakin metrobüs kullanırken koşan, koltuk kapmaya çalışan, birisini ittiren ya da kendini büsbütün soyutlayan bir şahsa dönüşüyorum dediler. Bana, ‘Vapurda bir şeyleri yaşayabiliyorsunuz’ dediler. rasat yapabiliyorsunuz, tabiatla dağa İç içesiniz, izleyebiliyorsunuz lakin metrobüste tüketiyorsunuz. Hatta ‘Metrobüs aslında bir tecrübe sunmuyor’ diyenler bile oldu ki bu aslında en kuvvetli tenkit olabilir zira bizler aslında gündelik pratiksel dediğimiz şeyler bizim tecrübe küremizi oluşturuyor lakin o kadar tüketimsel ve transit bir modda gittiğimizde beşere has o tecrübe edilme halini kuramıyor oluyoruz” sözlerini kullandı.
“İnsanlar soyutlanıyor”
İnsanların metrobüslerde olağan hayattan soyutlandıkları yorumunu yapan Cihan, şöyle devam etti: “Beylikdüzü’nde oturan bir insan için Maslak’ta çalışmak artık metrobüs kullanarak mümkün. Beşerler belli bölgelerde yaşayıp muhakkak bölgelerde çalışmak ya da gitmek istediklerinde istemsizce metrobüse gidiyorlar. Haftanın 5 günü sabah akşam metrobüs kullanıyorsanız, sistemli bir Amel sahibiyseniz ya da okula gidiyorsanız hayat aslında sizi aşikâr bir döngüye sıkıştırıyor. ‘Metrobüs insanı körleştiriyor’ diyen de var, ‘Bir yerden sonra Kötü şeyleri görmüyorsunuz’ diyen de var. İstanbul’da gündelik hayat bir sıkıntıya dönüşüyor. Beşerler genel olarak bu soyutlanmış halin hatta bir noktada ben buna yabancılaşma diyorum o halin psikolojilerini benimle paylaştılar. İstanbul’da hayatı özümseyerek değil iz bırakarak değil münasebet kurarak ya da gündelik temas ederek değil ancak tüketerek ve transitleşerek geçirmenin bir ortada olma fikri üzerine.”
Yorum Yok